در گفتگو با برنامه تلویزیونی فانوس درباره جشنواره و جنبشواره عمار و بازتاب معانی و تجربههای اجتماعی در این رویداد صحبت کردم و البته اشاره و ادای احترامی به پدیدهی حاج قاسم سلیمانی.
متنی که در ادامه میآید مقدمه کتاب تولد یک جنبشواره، تحلیلی اجتماعی بر جشنواره مردمی عمار است. (+)
به روایت قرآن توحید مستلزم «ادامه» است: پس از گفتن «ربنٌا الله» ادامه دادن و استقامت مطرح است و مسئله اکنون انقلاب اسلامی نیز مسئله ادامه است.
برای ادامه و تداوم دگرگونی و انقلاب چه باید کرد؟ پرسشی است که پاسخی به تفصیل میطلبد اما آنچه به اجمال میتوان گفت این است که انقلاب اسلامی برای ادامه باید تمامی دگرگونیهای بنیادینش را در سطح زندگی پی بگیرد. حل مسئله «ادامه» آنگاه ممکن میشود که انقلاب امر اجتماعی مختص به خود را ایجاد کند. پرسش از چگونگی ایجاد و ابداع این امر اجتماعی نیز همچون پاسخ به پرسش پیشین، نیازمند تفصیل است. آنچه به اجمال میتوان گفت این است که پاسخ را باید در حرکتهای اجتماعی و جنبشهای همبود و همبردار با انقلاب اسلامی جستجو کرد. پس مسئله انقلاب اسلامی، مسئله ادامه است و ادامه آنگاه امکان مییابد که انقلابخواهی در خانه زندگی و رو به سوی امر اجتماعی به سر برد و برای پیگیری دگرگونی در این سطح نیازمند جنبشهای همبود با انقلاب اسلامی هستیم.
ایجاد جنبشهای همبود با انقلاب اسلامی نیازمند بینشی است که بخش عمده آن از خلال بررسی تجربیات جنبشیِ انسان انقلاب اسلامی به دست میآید. انسان انقلاب اسلامی برای ایجاد حرکتها و جنبشوارههای اجتماعی نیازمند نیازمند ارتقا سواد جنبشی و دانش کنشگری خود است و این جز با بازخوانی تجربههایش ممکن نمیگردد. جشنواره عمار، فارغ از فرم رسانهای آن، یکی از تجربهها متأخر انسان انقلاب اسلامی در زمینه امر جنبشی است. رویداد عمار، آنچنان که در بخشهایی از متن کتاب توضیح داده شده، بیش از آنکه یک جشنواره باشد یک جنبشواره است. جنبشوارهای که توانسته طی سالیان، سامانهای گسترده از تولید و توزیع معنا را ایجاد کند. انباشت این تجربه طی یک دهه اخیر، این امکان را فراهم میآورد تا هر کنشگر اجتماعیِ معطوف به انقلاب اسلامی، این تجربه را به چشمِ دستمایهای بنگرد برای تلاش به منظور بازگشت به امر اجتماعی. تجربهای که همچنان جاری است و به واسطه قرابت، قرائتش چندان دشوار نیست. حاضر کوشش برای بازخوانی تجربه جشنواره عمار در چنین افقی است.
تولد یک جنبشواره؛ تحلیلی اجتماعی بر جشنواره مردمی فیلم عمار
انتشارت راهیار
128 صفحه، 13 هزار تومان
تلفن جهت سفارش: 021-42795454
پشت جلد کتاب:
رویداد عمار بیش از آنکه یک جشنواره باشد یک جنبشواره است. جنبشوارهای که توانسته طی سالیان، سامانهای گسترده از تولید و توزیع معنا را ایجاد کند. انباشت این تجربه طی یک دهه اخیر، این امکان را فراهم میآورد تا هر کنشگر اجتماعیِ معطوف به انقلاب اسلامی، این تجربه را به چشمِ دستمایهای بنگرد برای تلاش به منظور بازگشت به امر اجتماعی. تجربهای که همچنان جاری است و به واسطه قرابت، قرائتش چندان دشوار نیست. کتاب حاضر کوششی است برای بازخوانی تجربه جشنواره عمار در چنین افقی.
تمایز و به تبع هویت جشنوارهی عمار، مدیون و محصول سطح جشنوارگی عمار است. مدیون توجه و ارجاعی است که به معنای تولید شده در سطح جنبشوارگی عمار و عقبهی تاریخی آن میدهد. این حقیقتی است که هویت و هستی عمار را شکل میدهد و مبین مسئولیتهای متقابلی برای کنشگران دو سطح جشنوارگی و جنبشوارگی عمار است: مسئولیت برگزارکنندگان جشنواره در اینباره این خواهد بود که جشن و جهت سطحِ جشنواره عمار را معطوف به معانی بازتاب یافته از سطح جنبشواره عمار سامان دهند. مسئولیت اکران کنندگان مردمی در اینباره این است که خود و کار خود را فراتر از نمایش فیلم در نظر بگیرند و به بازتولید و بازنمایی معانیای بپردازند که با کنش معطوف به انقلاب اسلامی، در طول تاریخ ما خلق شده است.
وقوع زنجیرهای از سیلابها در آخرین روزهای سال 97 و آغاز بهار 98، دریچهی جدیدی به روی ما گشود تا از خلال مسائل پیرامونی این رویداد، بیش از پیش به امر اجتماعی و مسائل آن بنگریم. حوادث طبیعی، آنچنان که از عنوانشان روشن است، در جهان طبیعی روی میدهند اما چگونگی مواجههی انسانی با این پدیدهها، در جهان اجتماعی و ذیل مناسبات متراکمی و متکثر اجتماعی رقم میخورد. از این رو در بررسی این رویدادها، باید به مناسبات متعددی توجه داد که میان جهان طبیعی و جهان اجتماعی بر قرار است. در ادامه تلاش میشود فهرستوارهای از ابعاد و مسئلههای اجتماعیِ سیلابهای بهار 98 طرح گردد.
گزیده:
حجت الاسلام مجتبی نامخواه جامعه شناس و پژوهشگر انقلاب اسلامی در گفتگو با نسیم آنلاین اتفاقات اخیر را از منظر جامعه شناختی مورد بررسی قرار داد و گفت: واقعا جای تعجب دارد در میانه میدانی که می تواند به نابرابری اجتماعی ضربه جدی وارد کند و عقب ماندگی ما را در عدالت عمیق تر کند، در میانه میدانی که می بینیم اعتراض اجتماعی، این مهم ترین امکان جامعه برای تعالی و تقدس چگونه به یکی از دو محاق نظم گرایی و آنارشیسم فرو می غلطتد، باز هم مسئله غالب در میان ما حزب اللهی ها فهم اصل این رویداد و میدان نیست.
حلقه مطالعات انقلاب اسلامی انجمن مطالعات اجتماعی حوزه علمیه قم با همکاری گروه تبلیغ تخصصی مدرسه انقلاب اسلامی برگزار میکند:
برنامه مطالعاتی بازخوانی اندیشه اجتماعی متفکران انقلاب اسلامی