طبقه سه

ارزیابی‌های شتاب‌زده یک طلبه

طبقه سه

ارزیابی‌های شتاب‌زده یک طلبه

طبقه سه

بسم الله
دوست می داشتم این وبلاگ
- این پنجره‌ی سرد و بی‌روح - جز یک صفحه نمی‌داشت
و در آن صفحه جز یک سطر نمی‌بود
و بر آن سطر جز یک کلمه نمی‌نشست
و آن کلمه «خمینی» بود و دگر هیچ نبود...
***
آن‌هایی که همراه پیغمبر بودند و دعوت پیغمبر را قبول کردند همین مردم «طبقه سه» بود، همین فقرا.
صحیفه امام ج8 ص 293

***
طبقه سه صفحه شخصی و بایگانی کاملی از نوشته‌ها و گفته‌هایم،از سال 1389 تا کنون است. می‌کوشم جستجوها و جستارهایی در این صفحه منتشر شود که «غایت»، «موضوع» و یا «مسئله»شان «انقلاب اسلامیِ اکنون» باشد.

***
معرفی بیشتر و گزارش‌واره‌ای از برنامه پژوهشی این صفحه در قسمت "درباره طبقه سه"، در نوار بالای صفحه آمده است.

***
صفحه‌ها در شبکه‌های اجتماعی:

اینستاگرام @namkhahmojtaba
توییتر @Namkhah1
تلگرام @tabagheh3_ir
ایتا @tabagheh3_ir
***
ایمیل namkhahmojtaba@gmail.com

بایگانی
آخرین نظرات
  • ۲۷ ارديبهشت ۰۴، ۲۰:۴۶ - جواد
    مرحبا

۷۱ مطلب با موضوع «گفتگوها» ثبت شده است

متن زیر گفت‌وگویی است که زمستان 1403 با روزنامه فرهیختگان انجام شده است. آینده اسلام سیاسی در ایران و عاملیت رقم زننده این آینده، محور مباحث این گفت‌وگو است.
 
 گزیده:
بخش عمده‌ای از نیروی انقلاب که سفره خود را از مردم جدا کرده است، قطعاً نمی‌تواند عاملیت عدالت باشد؛ بدون تعارف بگویم، عده‌ای که از مهدکودک و مدرسه تا محیط‌های تفریحی، مسیر منتهی به دانشگاه و بعد هم محیط کار، سیاست و در هنگام توزیع منزلت نوعی از سهمیه و ویژه بودن را شامل می‌شوند، نمی‌توانند عاملیت عدالت باشند! عاملیتی که در تمام این مسیر از وضعیت خاصی بهره برده است نمی‌تواند عاملیت اسلام سیاسی عدالت‌خواه باشد.
 
برخی از برجسته‌ترین مقامات کشور، در انتخابات‌های اخیر، درصد بسیار ناچیزی از آرا واجدین را کسب کرده‌اند؛ گاهی در حد سه درصد حتی. یک چنین نیروهای سیاسی‌ای طرف‌دار همبستگی باشد یا طرف‌دار هر چیز دیگر، چه اهمیتی دارد؟ ما داریم درباره آینده صحبت می‌کنیم. آینده را عموم جامعه می‌سازد نه اقلیت‌ها. در وضعیتی که جامعه از سیاست کنار گذاشته شده و یک عده از نیروهای رسمی در میدان مانده‌اند و در خلوتی کوچه، ادای قهرمان‌ها را در می‌آورند. چه اهمیت دارد؟ 
آینده که بر نامطلوبیت‌های وضع کنونی بنا نمی‌شود. اگر بخواهیم به احیای اسلام سیاسی یا احیای هر چیز دیگری فکر کنیم که نمی‌توانیم روی نیروهای سیاسی‌ای فکر کنیم که از درک مصالح یومیه خودشان هم عاجز هستند. احیای اسلام سیاسی؟ بله بر فراز منبر خطابه شاید بخواهند حکمرانی و نظم سیاسی و فکری را بازسازی کنند؛ این خطابه‌ها اما اگر معنای اجتماعی داشت که وضعیت آرای نیروهای سیاسی کنونی این‌همه ترحم‌برانگیز نبود.
۰ نظر ۱۱ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۶:۲۲
مجتبی نامخواه
 
متن زیر گفت‌وگویی است که آذرماه 1402، دو ماه پس از وقوع عملیات هفت اکتبر و تجاوز رژیم صهیونیستی به غزه در پرونده «جنگ غزه در آئینه الهیات و اندیشه» در خبرگزاری ایبنا منتشر شده است.
 
در ۷۵ سال تاریخ اشغال فلسطین نیروی مقاومت همواره در وضعیت «واکنش» بوده و برای همین ما در روایت آن بیشتر «واگویه» داشتیم و این واگویه نمی‌توانست به گفتار تئوریک دربیاید، بلکه بیشتر در قالب هنری و ادبی ارائه می‌شده اما اکنون وارد دوره‌ای شدیم که انسان فلسطینی دست به «کنش» زده است و امکان‌های جدیدی برای کنشگری خود خلق کرده است.
 

سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – محمدمحسن راحمی: «طوفان الاقصی» به لحاظ نظامی و اطلاعاتی اتفاقی منحصر به فرد در طول تاریخ مبارزه فلسطینیان با اسرائیل بود. اما خود این عملیات نظامی نتیجۀ تطور سوژه فلسطینی و محصول آخرین صورت هویتی آن در قالب «انسان فلسطینی جدید» ی است که در حال خلق امکان‌های نویی در میدان مقاومت است. در ادامه پروندۀ «جنگ غزه در آینه الهیات و اندیشه» با حجت‌الاسلام مجتبی نامخواه، مدیر گروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه خواهید خواند.

۰ نظر ۰۲ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۳:۰۷
مجتبی نامخواه

این گفت‌وگوی تصویری از طریق این لینک قابل دست‌یابی است.

 

۰ نظر ۰۲ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۵۵
مجتبی نامخواه

 

متن زیر گفت‌وگویی است که در تابستان 1402، به دعوت یک خبرگزاری و در دفتر آن انجام شد اما با وجود ویرایش‌ها و تعدیل‌هایی منتشر نشد. از آن‌جا که موضوع این گفت‌وگو عدالت اجتماعی و بهانه آن آغاز به کار فصل‌نامه نامه جمهور بوده و مباحث آن همچنان قابل مطالعه است؛ از این طریق و با حذف نام خبرگزاری و خبرنگار محترمی که مصاحبه را انجام داده‌اند منتشر می‌گردد.

۰ نظر ۰۲ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۴۱
مجتبی نامخواه

گفت‌وگویی منتشر نشده با مرحوم دکتر عماد افروغ درباره ایده جنبش بازسازی عقل عملی

متن زیر آخرین یا یکی از آخرین گفت‌وگوهای دکتر عماد افروغ است. موضوع گفت‌وگو پیرامون عقل عملی و مسئله نظر و عمل است اما گفت‌وگو، به بهانه و درباره ایده و متنی با عنوان جنبش بازسازی عقل عملی صورت پذیرفته است. انجام گفت‌وگو، ماجرایی خواندنی دارد که در مقدمه‌ای از پی می‌آید. امیدوارم اطلاع از آخرین گفتارها و دغدغه‌های این روشنفکر فقید برای علاقه‌مندان مفید باشد.

۰ نظر ۳۱ فروردين ۰۴ ، ۰۹:۵۲
مجتبی نامخواه
متن زیر گزارشی است از ارائه‌ای در نشستی با عنوان «ماهیت اجتماعی دولت در اندیشه امام(ره) و تجربه انقلاب» در رسانه فکرت (اینجا). این نشست در خرداد 1403 و در ایام سالگرد امام خمینی(ره) برگزار شده است. هدف از ارائه این بحث این بوده که از طریق بازخوانی تجربه فقهی و نظری امام خمینی و تجربه عملیِ سال‌های پس از انقلاب اسلامی، به بازسازی ایده دولت انقلاب اسلامی پرداخته و وجوه اجتماعیِ ماهیت دولت در ایده انقلاب را بازشناسی کنیم. در اینجا فایل تصویری این نشست و در اینجا فایل صوتی آن در دسترس است. یادداشتی با عنوان «ایده دولت انقلاب اسلامی؛ سیاست اجتماعی در تجربه انقلاب اسلامی»، منتشر شده در شماره ششم فصل‌نامه نامه جمهور(صفحات 96 تا 100) مکمل این بحث است.

 

در نگاه امام(ره)، دولت پدیده‌ای رو به جامعه است که مسئولیت حمایت از جامعه را دارد. مسئولیت تأمین حداقل‌های رفاهی – اجتماعی را برعهده دارد و مسئول تحقق عدالت اجتماعی، رفاهی، حمایتی است.

۰ نظر ۲۱ مرداد ۰۳ ، ۱۱:۵۵
مجتبی نامخواه
متن زیر گفت‌وگویی است درباره تحلیل اجتماعی رویدادهای غزه پس از هفت اکتبر، که آذرماه 1402 با خبرگزاری ایبنا انجام شده است.

در ۷۵ سال تاریخ اشغال فلسطین نیروی مقاومت همواره در وضعیت «واکنش» بوده و برای همین ما در روایت آن بیشتر «واگویه» داشتیم و این واگویه نمی‌توانست به گفتار تئوریک دربیاید، بلکه بیشتر در قالب هنری و ادبی ارائه می‌شده اما اکنون وارد دوره‌ای شدیم که انسان فلسطینی دست به «کنش» زده است و امکان‌های جدیدی برای کنشگری خود خلق کرده است.

۰ نظر ۲۸ تیر ۰۳ ، ۱۵:۲۶
مجتبی نامخواه
متن زیر بحثی درباره عدالت اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی است که تیرماه سال گذشته (1402) در گفت‌وگو با یکی از روزنامه‌ها ارائه شد ولی به دلایلی از جانب آن روزنامه انتشار نیافت.

 

چرا موارد متعددی از بزه و آسیب اجتماعی نظیر گروگانگیری، سرقت و خودکشی افزایش پیدا کرده است؟

یکی از مهم‌ترین تبیین‌هایی که از افزایش معنادار کجروی و بزه در جوامع می‌توانیم داشته باشیم، آسیب‌دیدن همبستگی اجتماعی است. در واقع اگر کجروی به طرز «معنا»داری افزایش پیدا کند، این معنا را می‌توانیم با کاهش همبستگی توضیح بدهیم. همبستگی از یک‌سو به جوامع امکان هم‌اندیشی و همیاری می‌دهد؛ امکان و نیروی حل مسائل می‌دهد و از سویی دیگر به سان نظمی نامرئی مانع از ارتکاب کجروی‌ها و وقوع آسیب‌های اجتماعی می‌شود. در جوامعی که هم‌بستگی اجتماعی آسیب ببیند و کاهش پیدا کند، ارتکاب بزه و کجروی افزایش پیدا می‌کند.

مهم‌ترین یا یکی از مهمترین مسئله‌هایی که به هم‌بستگی اجتماعی آسیب می‌زند، نابرابری اجتماعی است. در تعابیر دینی ما هم آمده که جعل الله العدل تنسیقا للقلوب. عدالت در جامعه باعث و برانگیزاننده همبستگی است و کاهش عدل، از تنسیق قلوب می‌کاهد. قلب‌های جامعه را چند پاره می‌کند و قلوب دور افتاده دچار گرگ می‌شوند.

از طرف دیگر می‌دانیم طبق الگوی که ایده و رهبر انقلاب برای ارزیابی عدالت در اخیتار ما قرار می‌دهد، ما در وضعیت کنونی دچار عقب‌ماندگی در عدالت هستیم. بنابراین کاملا طبیعی است که در این شرایط و با گسترش ناعدالتی و فقر، همبستگی اجتماعی آسیب ببیند و کجروی و بزه افزایش پیدا کند. هم‌چنان که تحقیقات مختلفی نشان می‌دهد طی ده سال اخیر با افزایش نابرابری در جامعه ما، جرم، خودکشی و سرقت افزایش پیدا کرده است.

۰ نظر ۲۸ تیر ۰۳ ، ۱۵:۱۷
مجتبی نامخواه
در گفت‌وگو با برنامه صف اول شبکه خبر (اینجا) درباره دغدغه و ایده عدالت در روزهای آخر امیرالمومنین علیه السلام و در وصیت‌نامه ایشان و هم‌چنین اهمیت این ایده در وضعیت کنونی بحثی ارائه کردم. این گفت‌وگو در شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان انجام شده است.
۰ نظر ۲۸ تیر ۰۳ ، ۱۵:۰۴
مجتبی نامخواه
متن زیر بحثی است درباره زمینه‌ها و ایده‌های اجتماعی عاشورا و نسبت آن با مقوله عدالت اجتماعی؛ این بحث سال گذشته و در گفت‌گو با نشریه دانشجویی گرا ارائه شده است.

 

  • چگونه نابرابری اجتماعی به قیام حسینی منجر شد؟

از یک منظر نابرابری اجتماعی زمینه عمومی در شکل دادن به ماجرای عاشوراست. صورت‌بندی دو سمت ماجرا محصول و معطوف به مقوله نابرابری است. هم جریان جلاد کربلا مولود و مولد نابرابری است و هم جریان شهید در کربلا و در رأس آن‌ها سید الشهدا علیه السلام معترض و منتقد نابرابری‌های ظالمانه در جامعه است.

۰ نظر ۲۷ تیر ۰۳ ، ۱۹:۰۶
مجتبی نامخواه
متن زیر گفت‌وگویی است با نسیم آنلاین درباره سیاست‌گذاری فرهنگی، وحدت و هویت ملی و ایده‌های انقلابی. (اینجا)
 
کدخبر: 2377491
خبرنگار:
  • وجود دو قطبی و حد بالایی از قطبیدگی در جامعه ما غیرقابل انکار است.
  • دوقطبی فرهنگی است ولی این قطبیدگی‌ها زمینه‌هایی اجتماعی دارد؛ زمینه‌ای از اختصاص یا توزیع ثروت که در شکل‌دادن به فرهنگ متأثر است و فقط برساخت رسانه‌ای نیست.
  • ما با دوگانه‌هایی مواجهیم که سیاسی هست اما اجتماعی نیست.
  • همه ابعاد جامعه سیاست‌زده شده است به این خاطر که سیاست، اجتماعی تفسیر نمی‌شود.
  • عقب‌ماندگی در عدالت بستر کاهش همبستگی است.
  • سیاست‌های فرهنگی از جامعه فاصله گرفته است.
  • فضیلت عمومی مبنای سیاست است.
  • برای دور زدن برحان نانمایندگی و نابرابری، برای دور زدن ایده جمهوری اسلامی تلاش می‌شود اما این یک تلاش موفق نیست.
  • گمان می‌کنند جامعه موجود ابله و سفیه است که تحت تأثیر رسانه‌هاست.

۰ نظر ۰۲ مرداد ۰۲ ، ۱۳:۲۱
مجتبی نامخواه
متن زیر گفت‌وگویی است با روزنامه فرهیختگان درباره ایده رهایی‌بخش امام خمینی(ره).
گزیده:
محافظه‌کارانی که پروژه آن‌ها به واسطه امام زمین خورده است خیز برداشته‌اند و سعی می‌کنند پروژه‌شان را زیر پرچم تفسیر اندیشه‌های امام احیا کنند؛ از این رو امام در سال‌های آخر در مقابله با تفاسیر محافظه‌کارانه‌ای که سعی می‌کند وجوه رهایی‌بخش اندیشه انقلاب را نابود کند، ایده اسلام آمریکایی و اسلام ناب را مفهوم‌سازی می‌کند که احیای وجوه نفی‌گرایانه، احیای وجوه تضاد و برجسته ساختن وجوه ضدقیمومیت در ایده انقلاب اسلامی است.
۰ نظر ۱۸ خرداد ۰۲ ، ۱۱:۵۹
مجتبی نامخواه
در گفت‌وگو با برنامه تلویزیونی جهان‌آرا بحثی درباره نیرو و ابعاد دگرگون‌ساز اندیشه امام خمینی ارائه کردم. موضوع بحثم این بود: امام خمینی مهم‌ترین امکان جامعه و تاریخ ما برای دگرگونی بوده؛ اکنون اما تفسیری محافظه‌کار و از درون تهی شده از ایده او ارائه می‌شود که تنها به درد تثبیت وضعیت می‌خورد و قدرت تغییر هیچ چیز را ندارد! وجوه دگرگون‌ساز اندیشه امام خمینی در جامعه، سیاست و فرهنگ چیست؟ فایل تصویری این گفت‌وگو در تلوبیون از طریق این لینک ، فایل صوتی آن در کانال تلگرام طبقه سه از طریق این لینک در دسترس است. گزارش مکتوب صفحات مجازی برنامه از نکات مطرح شده نیز در ادامه مطلب می‌آید.

 

۰ نظر ۱۶ خرداد ۰۲ ، ۱۷:۴۳
مجتبی نامخواه
متن زیر گفت‌وگویی است که با روزنامه قدس، ویژه‌نامه سالروز رحلت امام خمینی انجام شده است.

گزیده:

یکی از مهم‌ترین بصیرت‌های که ایده جنگ فقر و غنا امروز به ما می‌دهد این است که برای همیشه بی‌اهمیت بودن و بی‌تأثیر بودن وضعیت اقتصادی در وضعیت اجتماعی و فرهنگی را کنار بگذاریم.

ایده جنگ فقر و غنای امام خمینی تذکر به این مهم است که جنگ حق و باطل امری انتزاعی نیست. امام خمینی جنگ فقر و غنا را در ادامه جنگ حق و باطل مطرح می‌کند. این ایده به صراحت می‌گوید به همان اندازه که فروکاستن جنگ حق و باطل به جنگ فقر و غنا اشتباه است، تصویر و ترسیم جنگ حق و باطل منهای جنگ فقر و غنا هم حرف مفت است.

ایده جنگ فقر و غنا برای جامعه‌ای مثل ما که در تب عقب‌ماندگی در عدالت می‌سوزد اما مطابق تحقیقات انجام شده، قادر به درک اجتماعی و فرهنگی از نابرابری نیست، از نان شب هم واجب‌تر است.

اگر ایده جنگ فقر و غنا را جدی بگیریم، نحوه فهم ما از جامعه، دین، فرهنگ، فقه وسیاست‌گذاری اجتماعی و فرهنگی به کلی دگرگون خواهد شد و این دگرگونی دقیقاً همان چیزی است که ما امروز بیش از همیشه به آن نیازمندیم.

۰ نظر ۱۳ خرداد ۰۲ ، ۱۶:۵۳
مجتبی نامخواه