در گفتوگویی که با مجتبی نامخواه، پژوهشگر اجتماعی داشتهایم به بررسی مهمترین چالشهایی پرداختهایم که کمتوجهی به آن منجر به ایجاد شکاف اجتماعی شده و فرصت ضربه زدن به کشور را توسط معاندان فراهم میکند. مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
در جامعه ممکن است اختلافاتی وجود داشته باشد که ممکن است در برهههای مختلف مورد سوءاستفاده دشمنان داخلی و خارجی قرار گیرد. مهمترین این اختلافات را چه مواردی میدانید؟
اصلیترین عامل مقوله عدالت اجتماعی است. در یک جامعه نابرابر با روابط ناعادلانه بهطور طبیعی همبستگی کاهش پیدا میکند. اختلافات درون جوامع میتواند اختلافات مهم و حیاتی باشد که حل نشدن آن اختلافات و به هم نپیوستن دوطرف اختلافات کل جامعه را ویران میکند. اما یکسری از اختلافات میتواند اختلافنظرهای مفید باشد. این اختلافی که مفید است اصطلاحا تکثر میگوییم ولی آن اختلافی که جامعه را ویران میکند مهمترین بعدش از یک نابرابری و روابط ناعادلانه برمیخیزد. درواقع دوقطبی شدن جامعه بیش از هرچیزی محصول نابرابری و ناعدالتی است. ما در یک جامعه نابرابر داریم هزینه آن نابرابری را به صورتهای مختلف ازجمله شکلگیری یک دوقطبی میدهیم. در یک دهه اخیر به طرز فزایندهای ما رشد نابرابری و عقبماندگی در عدالت را داشتیم. این مسالهای غیر از کاهش درآمدهای نفتی و تحریم است و منظور این است که آنچه در جامعه داشتیم نابرابر توزیع شده است. این منشا شکلگیری اختلافات ویرانگر است، اختلافاتی که پایههای جامعه را دارد تکان میدهد. غیر از این، بخشیاش تکثر اجتماعی است که در یک شرایط عادلانه بخشی از آن میتواند مفید باشد و به تجلی فضیلت در جامعه کمک کند. منتها بهطور طبیعی در پایان دههای هستیم که زمینه ویرانگری بخشی از اختلافات وجود دارد.