طبقه سه

ارزیابی‌های شتاب‌زده یک طلبه

طبقه سه

ارزیابی‌های شتاب‌زده یک طلبه

طبقه سه

بسم الله
دوست می داشتم این وبلاگ
- این پنجره‌ی سرد و بی‌روح - جز یک صفحه نمی‌داشت
و در آن صفحه جز یک سطر نمی‌بود
و بر آن سطر جز یک کلمه نمی‌نشست
و آن کلمه «خمینی» بود و دگر هیچ نبود...
***
آن‌هایی که همراه پیغمبر بودند و دعوت پیغمبر را قبول کردند همین مردم «طبقه سه» بود، همین فقرا.
صحیفه امام ج8 ص 293

***
طبقه سه صفحه شخصی و بایگانی کاملی از نوشته‌ها و گفته‌هایم،از سال 1389 تا کنون است. می‌کوشم جستجوها و جستارهایی در این صفحه منتشر شود که «غایت»، «موضوع» و یا «مسئله»شان «انقلاب اسلامیِ اکنون» باشد.

***
معرفی بیشتر و گزارش‌واره‌ای از برنامه پژوهشی این صفحه در قسمت "درباره طبقه سه"، در نوار بالای صفحه آمده است.

***
صفحه‌ها در شبکه‌های اجتماعی:

اینستاگرام @namkhahmojtaba
توییتر @Namkhah1
تلگرام @tabagheh3_ir

***
ایمیل namkhahmojtaba@gmail.com

بایگانی
آخرین نظرات

 

 

عدالتخواهی بدون خواست معین و مصداقی ناتمام است و بلکه غیر ممکن؛ اما عدالتخواهی تام و متکامل نیز تفاوت بنیادینی با مصداق‌بسندگی دارد. در مصداقماندگی بیشتر نوعی از درماندگی است. این درماندگی اگر چه می‌کوشد خود را فرزند صراحت معرفی کند اما به واقع محصول و معلول فقر مفهومی و مضمونی است. فقری مهم که می‌تواند یک جنبش را به سر حد یک شورش تقلیل دهد.

۰ نظر ۲۵ اسفند ۹۶ ، ۱۳:۵۷
مجتبی نامخواه
درس‌گفتار اندیشه اجتماعی امام خمینی (6 جلسه)
طلاب شهرستان اهواز، طرح مدرسه انقلاب اسلامی
1396/12/17؛ قم

سرفصل‌ها:

مقدمه: گفتاری در روش مطالعه نظریه اجتماعی: روش‌شناسی بنیادین
چرایی و چگونگی صحیفه‌خوانی و صحیفه‌نخوانی
امام خمینی و نظریه اسلام ناب/اسلام آمریکایی
زمینه‌های اجتماعی- تاریخی نظریه اسلام ناب/اسلام آمریکایی
بنیادهای نظری نظریه اسلام ناب- اسلام آمریکایی
تطور تاریخی نظریه اسلام ناب/اسلام آمریکایی
دلالت‌ها و ایده‌های نظریه اسلام ناب/اسلام آمریکایی در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی
مفاهیم کلیدی و ابزارهای مفهومی نظریه اسلام ناب/اسلام آمریکایی
۰ نظر ۲۰ اسفند ۹۶ ، ۱۱:۲۱
مجتبی نامخواه

در مورد عقب‌ماندگی در عدالت و این‌که این عقب‌ماندگی قابل حل و رفع است یا نه، یک مسئله وجود دارد و آن نوع مواجهه‌ی ما با این مقوله است. یکی از زمینه‌هایی که تا حدودی این عقب‌ماندگی را تمهید کرده و اگر فکری برای آن نشود حتما تمدید و تشدید خواهد کرد، نوع مواجهه‌ای است که ما به لحاظ فکری با این مقوله خواهیم داشت. عقب‌ماندگی در عدالت، محصول عقب‌ماندگی در چگونگی تفکر ما درباره عدالت است. ما در عین ‌آن‌که باید برای عقب‌ماندگی در زمینه عدالت کاری کنیم، برای این عقب‌ماندگی فکری درباره عدالت هم باید فکری کنیم.

۰ نظر ۱۹ اسفند ۹۶ ، ۲۱:۰۲
مجتبی نامخواه

درس‌گفتار جنبش دانشجویی: جریان‌شناسی تاریخی، بازشناسی اجتماعی
جمعی از دانشجویان استان هرمزگان
1396/11/11؛ قم، اردوگاه یاوران مهدی(عج)


سرفصل‌ها
  • جریان دانشجویی پیشران مطالبه‌ی تفکر اصیل و اجتماعی اسلامی در دوران معاصر
  • فقر مفهومی و افول تفکر اسلامی در جریان دانشجویی کنونی
  • وضعیت تاریخی-اجتماعی ایران در سده اخیر در آستانه برآمدن دانشگاه
  • پیدایش دو جریان منورالفکری (راست/غرب‌گرا) و روشنفکری (چپ/ شرق‌گرا) در ایران
  • امواج اولیه جنبش دانشجویی ایران در خارج کشور
  • جنبش دانشجویی اولیه و وابستگی‌های فکری و سیاسی
  • جنبش دانشجویی در آستانه انقلاب اسلامی: بازخوانی و بازفهمی تفکر اسلامی
  • جنبش دانشجویی در دوران کنونی: ظرفیت‌ها و ظرافت‌ها
  • جنبش دانشجویی و ظرفیت‌های بالقوه‌مانده‌ی عدالت‌خواهی
۰ نظر ۰۷ اسفند ۹۶ ، ۰۸:۵۳
مجتبی نامخواه

 

گفتاری در باب زمینه‌های نظریِ عقب‌ماندگی در عدالت

گفتار ارائه شده در محفل مسئله، مدرسه انقلاب اسلامی(لینک کانال) در میزگردی با موضوع: نسبت عدالت، آزادی، امنیت

نسبت عدالت، آزادی، امنیت

خلاصه:

- اگر جایی گفتند اعتراض برای عدالت با امنیت در تعارض است و باید عدالت­خواهی را کنار گذاشت چون خواست عدالت قبیح است؛ پاسخ می دهیم که در تفکر شیعی این اتفاق نخواهد افتاد. حالا اگر کسی پیدا شد، جریانی پیدا شد و برای ما قصه‌ای تعریف کرد که در آن ارزش‌های دیگری همچون مصلحت، ولایت، حکومت، صداقت، مشروعیت، دیانت و معرفت مقدم بر عدالت بود؛ به صراحت به او می­گوییم هویت فکری ما چنین چیزی را بر نمی‌تابد و این از تأثیرات آشکار اشعری‌گری‌ای است که فضای فکری شیعه را هم تحت تأثیر قرار داده است.

- رسماً می نویسند باید بین «فسادِ رخ داده در جبهه اهل حق» و «فساد رخ داده در جبهه اهل باطل» تمایز قائل شویم! تفاوت را هم این طور توضیح می‌دهند که وقتی می‌خواهید با فساد رخ داده در جبهه اهل حق مقابله کنید، باید مصالح گوناگونی را در نظر بگیرید! چه چیزی را باید در نظر بگیریم؟ با همین استدلال­ها و با همین گفتن «ان­شاءالله گربه است»گفتن‌ها آمدیم که رسیدیم به اینجا که چشم وا می کنیم و می­بینیم به تعبیر رهبر انقلاب در نشست راهبردی عدالت، وضعیت عدالت اجتماعی «مطلقاً» راضی کننده نیست. این وضع تا کجا می خواهد پیش برود؟

- ما امروز  هم زمان با عدالتخواهی در میدان عمل، احتیاج داریم به یک عدالت­اندیشی و اندیشه­‌ورزی درباب عدالت. البته اندیشه ورزی درباب عدالت به این معنا نیست که چشم از میدان عینیت و واقعیت ببریم و برویم سراغ بحث های انتزاعی درباره عدالت.

- وقتی از اخباری‌گری و اشعری‌گری حرف می‌زنیم از یک مسئله ی روی داده در دور دست ها حرف نمی زنیم، امروز این خطر پشت درب های اندیشه های ما یک عده ایستاده اند و هر روز یک چیز خوب را در برابر عدالت علم می کنند و بر عدالت مقدم می دانند.

 

 دریافت
توضیحات: میزگرد نسبت عدالت، آزادی و امنیت نسخه پرینت

دریافت
توضیحات: میزگرد نسبت عدالت، آزادی و امنیت نسخه مطالعه

 

متن بحث ارائه شده در این میزگرد در ادامه مطلب

۰ نظر ۰۶ اسفند ۹۶ ، ۰۷:۴۶
مجتبی نامخواه

بازشناسی تحجر در حوزه علمیه

عنوان بحث: «بازشناسی پدیده تحجردرحوزه علمیه»

به مناسبت ایام صدور پیام منشور روحانیت امام خمینی

یکشنبه 6 اسفندبعدازنمازعشا
قم مدرسه علمیه جهانگیرخان
بسیج مدرسه جهانگیرخان- جنبش قیام لله

۰ نظر ۰۶ اسفند ۹۶ ، ۰۷:۳۳
مجتبی نامخواه

 

 

درس‎گفتار نظریه اسلام ناب (سه جلسه)
دوره آموزشی شهید محمد بروجردی، فعالان فرهنگی استان لرستان
1396/12/3؛ قم، اردوگاه شاهد

 

 

سرفصل‌ها
  • روش‌شناسی بنیادین نظریه اسلام ناب
  • زمینه‌های تاریخی- اجتماعی نظریه اسلام ناب
  • دوگانه اسلام ناب-اسلام آمریکایی
  • نقاط بنیانی نظریه اسلام ناب
  • بررسی تطبیقی بنیادهای هستی‌شناختی نظریه اسلام ناب
  • بررسی تطبیقی بنیادهای انسان‌شناختی نظریه اسلام ناب
  • بررسی تطبیقی بنیادهای جامعه‌شناختی نظریه اسلام ناب
  • بررسی تطبیقی بنیادهای معرفت‌شناختی نظریه اسلام ناب
  • بررسی تطبیقی چگونگی دگرگونی اجتماعی مبتنی بر نظریه اسلام ناب
  • کنشگری اجتماعی و بازتولید انقلاب اسلامی
۰ نظر ۰۶ اسفند ۹۶ ، ۰۷:۲۶
مجتبی نامخواه
چند سال قبل در آستانه انتخابات ریاست جمهوری 92 مطلبی نوشتم در نقدِ تفوق اندیشه پیشرفت و بی‌توجهی به عدالت. ایده‌ای که سال‌هاست کم و بیش در تمام جریان‌های شکل‌دهنده‌ی عرصه‌ی رسمی سیاست علی‌الخصوص جریان موسوم به اصول‌گرا جا افتاده است و یکی از زمینه‌های ناعدالتی‌های موجود است. این روزها به دلیل برخی گرفتاری‌ها، کم‌تر امکان این را دارم تا آن‌چنان که باید، درباره مفهوم «عقب‌ماندگی در عالت» بنویسم. بازخوانی این یادداشت اما شاید خالی از فایده نباشد.

خلاصه:
  •  این روزها از «کارآمدی» سخن‌های زیادی به میان می‌آید، اما کسی نمی پرسد «چرا این کارآمدی تنها برای پیشرفت لحاظ می شود؟» و سخنی از مؤلفه های «کارآمدی برای عدالت» نیست؟
  • تفکر انقلاب اسلامی منظومه­‌ای به هم پیوسته است. جدا سازی یک قطعه از این پازل نابودی کلیت آن است. چارچوب حرکت در بستر اندیشه ی انقلاب اسلامی، تمنای پیشرفت و عدالت توأمان است و تأکید بر پیشرفت و باز تعریف همه‌ی معیارها بر اساس آن، به خروج از عقلانیت انقلاب اسلامی می انجامد.کارآمدی برای پیشرفت ضروری است اما نباید آن­ چنان ضریب یابد که کار آمدی برای عدالت نادیده انگاشته شود. تأکید بر پیشرفت و جدا سازی آن ازعدالت، به پدیده‌های سردرگمی همچون «رضا خانِ حزب اللهی» و «تکنوکراتیسم اصولگرا» منجر می شود.
  • شاخصه های کارآمدی برای عدالت چیست؟ این پرسشی است که ابتدا باید مجالی برای طرح عمومی بیابد، تا پاسخ آن صورت بندی شود. در شرایطی که بخش عمده ای از نیروهای منتسب به جبهه انقلاب، درست مانند رقیبان غرب­‌گرا و تکنوکرات شان برای پیشرفت (بدون عدالت) با هم ائتلاف کرده‌­اند، این پرسش در رسانه ها اصلا ضریبی ندارد، تا چه رسد به پاسخ.

متن کامل یادداشت: کار آمدی برای پیشرفت؛ کارآمدی برای عدالت

پی‌نوشت:

* درباره مفهوم طبقه مرفه جدید، بعد از این یادداشت چیزهایی گفته و نوشتم. جزوه «طبقه مرفه جدید و آینده انقلاب اسلامی» چکیده بحث است (اینجا)؛ مطالب دیگر را هم (اینجا) می‌توان دنبال کرد.

* ائتلاف برای پیشرفت اگر چه به یک ائتلاف انتخاباتی خاص در آن ایام اشاره دارد (اینجا) اما به نوعی روح غالب حاکم بر جریان‌های گوناگون به ویژه اصول‌گرایی و نواصولگرایی است.

* این یادداشت بعدها مسیری را پیمود و واکنش‌هایی را در پی‌داشت. در مطلبی با عنوان مفهوم طبقه مرفه جدید و مخالفانش (اینجا) گزارشی از این واکنش‌ها آمده است.


متن کامل این یادداشت کارآمدی برای پیشرفت، کارآمدی برای عدالت و بازتاب‌هایش در ادامه مطلب آمده است.

۰ نظر ۰۵ اسفند ۹۶ ، ۱۴:۱۸
مجتبی نامخواه

 

 

دو سخنرانی اخیر رهبر انقلاب، حاوی پافشاری و تکرار بر دو ایده‌ی کلیدی در زمینه نظریه عدالتِ انقلاب اسلامی بود: سخنرانی 19 بهمن، «ارزشِ مطلق بودنِ عدالت»[1] را به مثابه یک بنیان مهم در نگرش انقلاب اسلامی به مقوله عدالت مطرح کرد. کافی است نگاهی داشته باشیم به هجوم حجم انبوهی از نگرش‌های بی‌تفاوت نسبت به عدالت یا ضد آن که تلاش می‌کنند حتی در ساحت نظر نیز عدالت را از ارزش مطلق بودن، از همیشگی بودن و از همه‌جایی بودن بیاندازند و با بیان‌های مختلف، ضد ارزش معرفی کرده یا ارزش‌های دیگر را بر عدالت برتری بخشند. با بیانی محافظه‎کارانه و امنیتی از تقدم مصلحت، حکومت و امنیت بر عدالت سخن می‌گویند. با نگرشی نواشعری‌گرایانه و نواخباری‌گرایانه، ولایت و دیانت را بر عدالت تفوق می‌بخشند. در رویکردی ذهن‌گرایانه یا تجردزده، معرفت را بر عدالت اولویت می‎دهند و در نگاهی سخت تجددزده آزادی را بر عدالت ترجیح می‌دهند.

نگرش جریان ها درباره عدالت

 

۰ نظر ۳۰ بهمن ۹۶ ، ۱۲:۰۰
مجتبی نامخواه

 

 

 

 

«به چه اندیشیدن» در محاق «چگونه اندیشیدن»

 

ابر کلمات

 

امروزه و در برنامه‌های‌ آموزشی رایج در محافل حزب‌اللهی، بحث­های پر حجمِ بسیاری در باب مباحث معرفتشناسی به چشم می‌خورد. برنامه‌های آموزشی و مطالعاتی فراوانی درباره شبهات احتمالی و فلسفه­‌ی همه­‎ چیز. برنامه‌هایی که طی مخاطبان آن مرتباً به مبانی نظری امور مختلف می­‌اندیشند. این دوره­‌ها و برنامه‌های آموزشی متعدد و متراکم، اغلب در پی آن هستند که ما را در برابر شبهاتِ موجود و آینده آماده کرده و جهانِ بینشی و جهان­‌بینی ما را مستدل سازند. نمی­‌توان انکار کرد داشتن آمادگی معقولی در این زمینه­‌ها، اگر در جای خود قرار گیرد، بی فایده نخواهد بود. مسئله اما آن‌جاست که هم‌چون وضع کنونی از حد خود خارج ­شده و انتزاعی­‌اندیشی را ایجاد، تشدید و مستدل می‌سازد. مسئله­‎ی مهم و نیاز کنونی ما بیشتر ازآنکه چگونگی و «روش» فکر کردن باشد، «موضوع» آن است. «چگونه فکر کردن» مهم است اما نه آن­قدرها که «به چه فکر کردن» فراموش­‎مان شود.

۰ نظر ۲۸ بهمن ۹۶ ، ۰۶:۲۷
مجتبی نامخواه

چند روز قبل و در آستانه آغاز چهلمین سال حیات انقلاب اسلامی در یک خبرگزاری رسمی مطالبی علیه یک از همراهان این انقلاب و افتخارات معاصر حوزه‌های علمیه منتشر شد که جای تعجب و تأسف بسیار داشته و دارد. جلال‌الدین فارسی نویسنده و فعال سیاسی سابق در گفتگویی با ایراد مطالبی بیپایه ضمن هتاکی علیه امام موسی صدر، اندیشمند اسلامی معاصر به تمجید از دیکتاتور معدوم لیبی پرداخته است.

عذر تقصیر به پیشگاه امام موسی صدر

پوستری با مضمون تهمت‌های همه جانبه به امام موسی

این پوستر را شهید چمران طراحی کرده است.

برای توضیح بیشتر درباره این پوستر

ن.ک به ماجرای پوستری که مصطفی چمران طراحی کرد


این گفتگو و واکنش‌های پس از آن بیش از هر چیز نشان داد که مسئله‌ی امام موسی صدر پس از گذشت چهل سال، همچنان یک مسئله‌ی زنده است. چهار دهه پس از ربایش، مسئله‌ی امام صدر آنقدرها زنده است که از تمامی یک گفتگوی سراسر متوهمانه و قابل نقد با فردی که خود را محور و ستونی در مبارزات انقلاب اسلامی می‌داند، تنها همین بخش مصاحبهی وی دیده شده است! در چنین شرایطی کاملاً طبیعی می‌نماید که اهالی فراموش شده میدان سیاست و قدرت، برای دیده شدن چاره‌ای جز چنگ انداختن به دامن یک «مسئله‌ی زنده» نداشته باشند. همین مسئله البته دلیلی کم نیست برای مخالفت با امام صدر اما این به اصطلاح افشاگری و در واقع اعتراف پس از چهل سال، ماجرای دیگری دارد.

۰ نظر ۲۵ بهمن ۹۶ ، ۱۹:۳۳
مجتبی نامخواه

گزیده:

* جهادسازندگی یکی از تجربه‌های موفق در انقلاب است. تجربه‌ای که در حال حاضر مانند خیلی دیگر از نهادهای انقلاب منحل شده اما خاطره و تجربه موفق آن غیرقابل انکار است. از بشاگرد تا سیستان و همه روستاها و مناطق محروم ایران، از قلب روستاها و مناطق محروم تا خط مقدم جبهه‌ها، در سنگر‌سازی در جنگ تا بازسازی پس از جنگ.

* عرصه درانداختن طرحی نو در مسیر پیشرفت، عرصه بحث‌های ذهنی نیست. فهم عقلانیت الگوی پیشرفت، از دل همین درگیری‌ها و تجربه‌ها بر می‌خیزد. سرنوشت انسان انقلاب با سرنوشت همه انقلاب، به طرز شگفت‌آوری هم‌بسته‌اند. تجربه نهادهای انقلاب اسلامی بخشی از داشته‌ای است که در صورت پردازش می‌تواند مباحث نظری الگوی پیشرفت و دیگر گفت‌وگوهای ضروری درباب انقلاب اسلامی را از غلط‌هایی بنیادین نجات دهد.

پدیده جهاد سازندگی

۳ نظر ۲۱ بهمن ۹۶ ، ۰۷:۱۵
مجتبی نامخواه

شش تصویرنوشته‌ زیر برش‌هایی است از پژوهشی در دست انجام، با عنوان شهید سید مهرداد مجدزاده، انسان انقلاب اسلامی. امروز، یادآور بیستم بهمن‌ماه 1361، سالگرد شهادت این اندیشمند جوان انقلاب است.


شهید مجدزاده 1


* بخشی از این پژوهش در یادبودی که در شب شهادت شهید مجدزاده در کافه کتاب بیداری برگزار گردید، ارائه شد. (+)

۰ نظر ۲۰ بهمن ۹۶ ، ۲۳:۴۸
مجتبی نامخواه

 

 

اشاره

بر اساس دیدگاهی که امام خمینی و دیگر متفکرین اصیل انقلاب اسلامی در تحلیل این پدیده می‌گشایند، انقلاب اسلامی مولود و مولّد انسانی بدیع است. این دیدگاه، انقلاب اسلامی را در سطح علل، فرایند و نتایج، به پدیده انسان انقلاب اسلامی ارجاع می‌دهد: هم پیدایش انقلاب اسلامی را محصول انقلابی انسانی می‎داند و هم مهم‌ترین پیامد و دستاورد انقلاب اسلامی را، انسان انقلاب اسلامی می‌داند. این هسته اصلی تحلیلی است که امام خمینی همواره درباره انقلاب اسلامی طرح می‎کنند و به طور مشخص از چند روز مانده به بهمن‌ماه 1357 تا مدتی پس از آن، در طی قریب به چهل سخنرانی آن را می‌پرورانند. امروز نیز هم‌چنان درک چیستی و کیستی انسان انقلاب اسلامی، یکی از مهم‌ترین مسئله‌های فراروی ماست.

متن زیر، چکیده‌ای است از تشریح‌ها و تبیین‌هایی که پیش از این کم و بیش در همین وبلاگ پیرامون انسان انقلاب اسلامی (از جمله در این نوشته‌ها + + + + + + ؛ مطالب با کلمه کلیدی انسان انقلاب اسلامی) منتشر شده است. ویراستی مقدماتی از مانیفست‌وارهای برای انسان انقلاب اسلامی.

 

 

تاریخ به نفع مستضعفین رقم خورد            

 

 

 

چهل‌گونه درباره‌ی چگونگی انسان انقلاب اسلامی

 

مقدمه

عالم را رازی است که آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها از پذیرش آن سر باز زده‌اند. انسان حامل این راز است و انسان‌کامل مصداق و معنای اتم این رازداری. بر این رازداری کسی جز خداوند آگاه نیست؛ که فرمود إنی أعلم مالا تعلمون. در هر عصر و مصر اما انسان‌هایی هستند که در مسیر تکامل، این راز را برای دیگران بازگو می‌کنند. رازی که گفتن‌ش هزینه دارد: «در عالم رازی هست که جز به بهای خون فاش نمی‌شود» اما درک کمال متعیّن را راهی جز پی‌جویی آن نیست. انسان انقلاب اسلامی همان انسانی است که در ایام ما، هزینه فاش شدن این راز به دوش می‌کشد. انسان خمینی در دفاعی مقدس و هشت‌ساله و انسان خامنه‌ای در دفاع مقدس و هفت‌ساله، افشای این راز را به اوج می‎رسانند. از آن‌جا که در نظر این دو گونه از انسان انقلاب اسلامی، مرگِ در راه خدا نه عدم، که عین وجود و مرتبه‌ی اعلای آن است؛ آن‌ها بیشتر از همه انسان‌های زمانه‎شان «وجود» دارند. با این حال آن‌چنان که باید دیده نمی‌شوند: «گمنامی برای شهرتپرستها دردآور است اگرنه، همه اجرها در گمنامی است». متن زیر چهل سعی‌ است به امید آن‌که آن‌چه نادیدنی است، آن بیند.

۱ نظر ۱۹ بهمن ۹۶ ، ۲۲:۴۶
مجتبی نامخواه