طبقه سه

ارزیابی‌های شتاب‌زده یک طلبه

طبقه سه

ارزیابی‌های شتاب‌زده یک طلبه

طبقه سه

بسم الله
دوست می داشتم این وبلاگ
- این پنجره‌ی سرد و بی‌روح - جز یک صفحه نمی‌داشت
و در آن صفحه جز یک سطر نمی‌بود
و بر آن سطر جز یک کلمه نمی‌نشست
و آن کلمه «خمینی» بود و دگر هیچ نبود...
***
آن‌هایی که همراه پیغمبر بودند و دعوت پیغمبر را قبول کردند همین مردم «طبقه سه» بود، همین فقرا.
صحیفه امام ج8 ص 293

***
طبقه سه صفحه شخصی و بایگانی کاملی از نوشته‌ها و گفته‌هایم،از سال 1389 تا کنون است. می‌کوشم جستجوها و جستارهایی در این صفحه منتشر شود که «غایت»، «موضوع» و یا «مسئله»شان «انقلاب اسلامیِ اکنون» باشد.

***
معرفی بیشتر و گزارش‌واره‌ای از برنامه پژوهشی این صفحه در قسمت "درباره طبقه سه"، در نوار بالای صفحه آمده است.

***
صفحه‌ها در شبکه‌های اجتماعی:

اینستاگرام @namkhahmojtaba
توییتر @Namkhah1
تلگرام @tabagheh3_ir

***
ایمیل namkhahmojtaba@gmail.com

بایگانی
آخرین نظرات

۵۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «امام خمینی» ثبت شده است

محسن حججی، پدیده پیچیده‌ای که در روزهای اخیر ذهن و زبان ما ایرانیان را درنوردید، چگونه موجودی است؟ این ایام بیشتر نوشته‌ها و کوشش‌ها به اقتضای تاثر از شرایط، بر «شخص» شهید حججی متمرکز شده است؛ برای بررسی ژرف‌تر اما باید این شهید و رویدادهای رخ‌داده پیرامون آن را از بند احوال شخصی رها ساخته و در بستر و متنی وسیع‌تر قرار داد. پرسش اصلی این است که پدیده حججی در یک متن وسیع‌تر اجتماعی و فلسفی- نظری واجد و حامل چه معانی‌ای است؟ دو فریم و تنها دو فریم از آخرین ساعات زندگی محسن حججی، امکانی جدید فراهم آورده تا به درکی متکامل‌تر از «انسان انقلاب اسلامی» برسیم. این نوشته می‌کوشد خطوط کلی‌ای به دست بدهد که به احتمال زیاد به تدارک و تکامل این درک کمک می‌کند.

* یادداشت منتشر شده در روزنامه فرهیختگان (اینجا) دریافت
درک اجتماعی فاسفی از پدیده شهید حججی

۰ نظر ۰۵ مهر ۹۶ ، ۱۰:۲۱
مجتبی نامخواه

درباره روح‌الله نامداری، پروژه و کتاب‌هایش

نوشتن درباره روح­‌الله نامداری دشوار است و این دشواری چیزی است غیر از غم نوشتن پس از او و چیزی است علاوه بر آن. سهم بیشتر این دشواری از این جهت است که ما اغلب عادت کرده­‌ایم در تجلیل اسطوره­‌های واقعی یا ساختگی مطلبی بنویسیم و کمتر شده به تحلیل یک مدل عینی و در دسترس بپردازیم. روح­‌الله نامداری نمونه­‌ای از اندیشه­‌ورزی نسلی نو در حزب­‌الله بود که معطوف به خمینی می­‌اندیشید؛ معطوف به خمینی می­‌نوشت؛ معطوف به خمینی حرکت می­‌کرد و معطوف به خمینی می­‌زیست. انسان­‌های معطوف به خمینی، از آن­جا که خلاف­‌آمد عادات پیرامونی­‌شان زندگی می­‌کنند، همواره توجه برانگیز هستند. آن­ها می­‌خواهند تغییرات مهمی در خود و جهان خود ایجاد کنند. بنابراین در مواجهه با یک انسانِ خمینی می­‌بینیم که در تمام سطوح زندگی به ویژه در کنش‌گری و اندیشه­‌ورزی اجتماعی، صاحب یک «پروژه» است. کوشش و بینشی منسجم و البته ناسازگار با وضع موجود دارد و در هر شرایطی در پی پیگیری آن است. شاید توضیحش کمی دشوار باشد که در این­جا «پروژه داشتن»، «خلاف آمد عادت بودن»، «معطوف به تغییر بودن» و «انسان خمینی بودن»؛ فارغ از هرگونه ارج­‌گذاری یا ارزیابی ارزشی به کار می­‌رود. شاید مروری بر پروژه­‌ی روح­‌الله نامداری مؤیدی باشد بر این مطلب.

 


* یادداشت منتشر شده در شماره پنجم (تیرماه 96) ماهنامه رسائل

۱ نظر ۱۸ شهریور ۹۶ ، ۰۰:۵۶
مجتبی نامخواه

گزیده:
ما در کنشگری اجتماعیِ طلاب با یک چالش مواجهیم؛ چالش فقدان نمایندگی اجتماعی و سیاسی در کلیه سطوح حزب­‌الله به طور عام و در ارتباط با طلاب جوان به طور خاص وجود دارد. تا وقتی که بدنه نخبگانی و مدرسین مسّن و معمر حوزه طلاب جوان را «دیگریِ» خود حساب کنند امکان عمل اجتماعی طلاب جوان محدود و بلکه مسدود می­شود. تفکر انقلاب این ظرفیت را به ما می­‌دهد که طلاب جوان را به مثابه یک هویت و تشخص ببخشیم و این آن چیزی است که امروز ما به آن احتیاج داریم. ما باید این هویت­‌یابی را تا شکل‌دهی به «جنبش طلاب جوان» به پیش ببریم.


*  متن تحریر، تلخیص و تکمیل یافته‌­ی بحث ارائه شده در جمع طلاب بسیج مدارس علمیه حضرت مهدی (عج)، مشهد مقدس 30/3/1396 (اینجا و اینجا)

۰ نظر ۰۹ شهریور ۹۶ ، ۰۷:۲۷
مجتبی نامخواه

درآمدی بر جامعه‌­شناسی «ژن خوب»

خلاصه یادداشت:

  • استدلالِ «ژن خوب» فارغ از ساخت متنی و منطق ذهنی و بیانی گوینده که ممکن است درست یا غلط باشد، واجد یک بستر اجتماعی مشخص است. سخن این آقازاده فراتر از یک گفته، نشانه­‌ای است از یک وضعیت اجتماعی. اغلب نقدهای نوشته شده درباره­‌ی مسئله­‌ی ژنِ خوب، اگر این توفیق را می­‌یافت که از تقلیل آن به یک اشتباه بیانی فراتر می­‌رفت، آن را از منظر منطقی نقد می­‌کرد؛ خلق مفهوم «ژن خوب» در چهارمین دهه پس از انقلاب اما بیش از یک اشتباه یا یک منطق اشتباه، محصول یک وضعیت اجتماعی است و این یادداشت می­‌خواهد به مرور این وضعیت بپردازد. 
  • بخش مهمی از زمینه­‌های اجتماعی بروز چنین استدلالی را می­توان ذیل مفهوم «طبقه مرفه جدید» جستجو کرد. طبقه­‌ای که رهبر انقلاب دو دهه قبل نسبت به ایجاد آن هشدار و سپس خبر داده بود. این طبقه اگر چه ریشه­‌های روشنی در اقتصاد و اقتصاد سیاسی دارد اما منحصر در آن نیست.
  • این یک واقعیت است که شکل­‌گیری یک طبقه مرفه جدید پس از پیروزی انقلاب اسلامی، منتهی به حلقه­‌ی بسته­‌ای از افراد مرتبط با قدرت شده که اگر چه موقعیت­‌شان در مناصب گوناگون «متغیر» است اما «متزلزل» نیست. افرادی که در دوره­‌ای وارد قدرت می­‌شوند ولی هرگز خارج نمی‌شوند و در تمام ادوار پس از آن در همان موقعیت باقی­ می­‌مانند.
  • اگر منشأ ایده­‌ی ژن خوب را «چرخش قدرت در یک طبقه مشخص» یا «بقا یک طبقه مشخص در قدرت» بدانیم، آن­گاه با نگاهی مجدد به صحنه­‌ی قدرت در کشور می­توان این حدس قوی را زد که ایده­‌ی ژن برتر پس زمینه­‌ی عمومی ذهنِ بسیاری از آقازادگان دوجناح سیاسی عمده است. دو جناحی که هر یک در رقابت برای بقا در قدرت از دیگری پیشی می­‌گیرند و از قضا در سر جمع ماجرا، رقیبان پدرِ آقازاده­‌ی مذکور، یعنی جریان موسوم به اصولگرا در این رقابت همواره پیروزتر و در قدرت پایدارترند!
  • تداوم بقای طبقه­‌ی مرفه جدید (ایجاد شده پس از پیروزی انقلاب اسلامی) در قدرت، به بازتولید و بازترجمه­‌ی تئوری­‌هایی در جامعه منجر می­‌شود که استعلاطلبی را در نخبگان و تناع بقا را در توده­‌های جامعه دامن می­زند. برتری ژنتیک صورت­‌بندی طنزآلود این وضعیت است. صورت­­‌بندی علمی آن را را اقتصاد سرمایه­‌داری تئوریزه می­‌کند.
  •   جنگ فقر و غنایی که امام خمینی مطرح و بر آن پافشاری می­کردند، در واقع در تقابل با این تئوری و وضعیت تنازع بقا بوده و هست. امروز و سه دهه پس از آخرین تأکیدهای امام خمینی بر نهضت مقدس جنگ فقر و غنا، نسیان تام این آنتی تز، به بسط طبقه مرفه جدید جامعه یاری­‌های بسیاری رسانده است. اگر روزگاری اهالی طبقه مرفه جدید در پی اکتساب و انحصار ثروت و سپس سیاست بودند، امروز به وضوح می­‌توان دید که این طبقه به فاشیسم روی آورده است.
  • طبقه مرفه جدید با سرعت سرسام­‌آوری به فاشیسم میل می­‌کند. تنازع بقای تجویزی توسط اقتصاد سرمایه­‌داری آینده­ هولناکی را به دنبال خواهد داشت. باید به راهکارِ خمینیستی این وضعیت، نهضت مقدس جنگ فقر و غنا بیشتر بیاندیشیم.



* متن فوق  یادداشتی است که با اندکی تغییر در روزنامه فرهیختگان منتشر شده است. (اینجا)
متن کامل در ادامه مطلب:
۰ نظر ۲۱ مرداد ۹۶ ، ۱۸:۳۳
مجتبی نامخواه

پرسش از «انسان انقلابی» و ویژگی­های آن از دیدگاه امام خمینی، گفتگو پیرامون یکی از محوری­‌ترین مفاهیم اندیشه اجتماعی امام خمینی است. امام خمینی تغییر و انقلاب اجتماعی، انقلاب اسلامی 57 و پدیدارهای وابسته به آن مانند نهادهای انقلاب اسلامی را بر اساس مفهومی که در تعریف انسان انقلابی می­‌پرورانند، توضیح می‌­دهند.

   این مفهوم و مفاهیم هم‌­بود با آن مانند حزب­‌الله اگر چه امروزه در اثر کثرت کاربرد واژه­ای عمومی تلقی می­‌شود اما در منظومه­‌ی فکری امام خمینی، به معنا و انسان خاصی راجع است که پس از رخ­داد یک «انقلاب انسانی» تولد یافته و منشأ شکل‌­گیری دوره اجتماعی متمایزی می­‌شود. موضوع این یادداشت ویژگی­‌های «انسان انقلابی» از دیدگاه امام خمینی است. نقطه عزیمت در این بررسی تحلیلی است که امام خمینی در روزهای اوج­‌گیری مبارزات انقلاب اسلامی و پس از آن از این انسان ارائه می­‌دهد. بازخوانی این تحلیل را می­‌توان به عنوان درآمدی بر انسان‌­شناسی انسان انقلاب اسلامی و پرورش و بازتولید انسان انقلابی در شرایط کنونی در نظر گرفت.


* این متن یادداشتی است درباره «انسان انقلابی» و ویژگی‌های آن از دیدگاه امام خمینی که برای یک مجله مرتبط با اتحادیه انجمن اسلامی دانش‌آموزان نوشته‌ام.
۰ نظر ۲۳ تیر ۹۶ ، ۰۹:۵۱
مجتبی نامخواه
  • وقتی ما به متن اندیشه امام مراجعه می‌کنیم، مسأله تحجر  بسیار جدی شمرده شده است؛ آن هم نه فقط گاهی و نه فقط در مورد برخی؛ بلکه حتی به‌طور مشخص درباره بسیاری از نزدیکان خودشان.
  • وقتی ما از تحجر در دیدگاه امام و چهارچوب تحلیلی ایشان در کتاب ولایت فقیه و در طول دو دهه بعد از آن تا سال ۶۷ به‌عنوان دغدغه مداوم، صحبت می‌کنیم در واقع یک موضوع را از دیدگاه ایشان بررسی نمی‌کنیم؛ بلکه چهارچوب فکری ایشان را بررسی می‌کنیم
  • وقتی می‌پرسیم چرا در چند دهه بعد از امام، مقوله تحجر آن‌چنان که باید و شاید، مورد توجه نبوده و در اندیشه‌های نظری غایب بوده و به آن پرداخته نشده، باید به این نکته متذکر شویم که احتمالاً ما به کلیت اندیشه امام راه نبرده‌ایم؛ نه این‌که یک مفهوم از اندیشه امام را متوجه نشده باشیم.

* متن ذیل گفتاری است که در نشست «جامعه‌شناسی کنشگری روحانیت در انتخابات» ارائه کردم. این نشست را پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفترتبلیغات حوزه علمیه قم در اردیبهشت سال جاری برگزار کرده بود.
۰ نظر ۲۳ تیر ۹۶ ، ۰۹:۵۰
مجتبی نامخواه

گفتگو با خبرگزاری مهر درباره نظریه اجتماعی امام خمینی(ره) (اینجا)

* اندیشه‌ اجتماعی مسلمین در دوران معاصر، از سید جمال به بعد حول دوگانه‌ی سنت و تجدد سامان می‌یابد. مسئله‌اش سنت‌گرایی و تجددگرایی و یا تلفیق این دو و حدود و ثغور این تلفیق است. امام خمینی اما مرحله‌ی جدیدی در اندیشه اجتماعی می‌گشاید و اندیشه‌ای را سامان می‌دهد که سنت/ تجدد برای‌ش «مسئله» نیست.

* اندیشه اجتماعی امام خمینی یک اندیشه معطوف به تغییر است. «انقلاب» مفهوم مرکزی این اندیشه است. به تعبیری و بر حسب اندیشه اجتماعی امام خمینی، انقلاب یک اتفاق اجتماعی و تاریخی رخ داده در دوره‌ای مشخص نیست؛ شناخت اندیشه امام خمینی بدون مرکزیت دال انقلاب امکان ندارند.

* سکه‌ی اندیشه امام خمینی روی دیگری هم دارد و آن این که سیاست هم باید اجتماعی باشد. هم همه‌ی اجتماع باید سیاسی باشند و آحاد جامعه در امر سیاسی مشارکت کنند؛ و هم سیاست باید اجتماعی باشد.

* پاسخ امام که در پیام سی صفحه‌ای‌شان پس از قطعنامه تئوریزه شده اجمالاً  این است که ۵۹۸ پایان جنگ نیست، و جنگ تازه آغاز شده است: «امروز جنگ حق و باطل، جنگ فقر و غنا، جنگ استضعاف و استکبار، و جنگ پابرهنه ها و مرفهین بی درد شروع شده است»

۱ نظر ۱۵ خرداد ۹۶ ، ۱۶:۱۰
مجتبی نامخواه
 

مبحث ارائه شده در میزگرد برنامه تلویزیونی جهان­‌آرا، 13 خرداد 1396

 

برای بررسی دغدغه رهبر انقلاب درباره تحریف امام خمینی، باید قدری به عقب برگشت و به شرایط پیدایش و شکل‌گیری خط امام و اندیشه ایشان پرداخت.

۰ نظر ۱۵ خرداد ۹۶ ، ۱۵:۵۸
مجتبی نامخواه

در حاشیه پیشنهاد یک تحلیل در پیام رهبر انقلاب در تجلیل از آتش‌نشانان

پیام اخیر رهبر انقلاب درباره‌ی آتش‌نشانان۱، در کنار تسلیت و تجلیل، با پیشنهاد یک تحلیل همراه بود: «خانواده‌های داغدار و همه‌ی ملت ایران به این عزم و شهامت برخاسته از ایمان ببالند و صاحب‌نظران، این پدیده را در تحلیل‌ها و محاسبات خود درباره‌ی ایران و ایرانی مؤمن به حساب آورند.»

پدیده‌ی انسان «ایرانی مؤمن» و «عزم» و «شجاعت» ش که این روزها در آتش‌نشانانِ شهید بروز و ظهور یافته موضوع کمتر تحلیل‌شده‌ای است. موضوعی که به معنای واقعی، یک «پدیده» و استثناء است. همین خلاف‌آمدِ عادت بودن است که به روایت کنش آتش‌نشانان ایرانی ارزش خبری «بداعت»۲ بخشیده، به آن بُرد خبری داده و هم‌دردی آتش‌نشانانی از سراسر جهان را برانگیخته است. در آموزش‌های کلاسیک به آتش‌نشانان می‌آموزند نجات جان آتش‌نشان بر جان مردم اولویت دارد. از این‌رو آتش‌نشانِ جهان بیش‌تر از دیگران، عظمت این عزم و شهامت را شهادت می‌دهند.

 *یادداشت منتشر شده در بخش دیگران سایت khamenei.ir (اینجا)

۰ نظر ۲۰ بهمن ۹۵ ، ۲۱:۱۷
مجتبی نامخواه

انقلابیگری در حوزه رسائل ش 1

* یادداشت منتشر شده در ماهنامه رسائل (اندیشه حوزه علمیه عصر انقلاب اسلامی)، شماره اول، آبان 1395
۰ نظر ۰۴ آذر ۹۵ ، ۱۵:۵۷
مجتبی نامخواه

جدول طرح درس صحیفه خوانی اهواز


* تابستان امسال فرصتی دست داد تا در حلقات صحیفه‌خوانی برخی مجامع حزب‌اللهی شرکت کنم. در ادامه جدول طرح بحثی که در اهواز ارائه دادم آورده شده است. البته 6 جلسه، برای ارائه تمام مباحث زمان کمی بود و به همین دلیل هم بحث آن‌چنان که مایل بودم در نیامد. شاید بهتر باشد زمان جلسات دو برابر یا موضوعات و عناوین مورد بررسی کمتر شود. به هر حال امیدوارم این جدول برای رفع نقیصه‌ی فوق و تکمیل مطالعات بزرگواران به کار آید.

پوستر صحیفه خوانی اهواز
۰ نظر ۰۴ مهر ۹۵ ، ۱۰:۴۰
مجتبی نامخواه

·         جنگ ما جنگ حق و باطل بود و تمام شدنى نیست، جنگ ما جنگ فقر و غنا بود، جنگ ما جنگ ایمان و رذالت بود و این جنگ از آدم تا ختم زندگى وجود دارد.

(صحیفه امام، ج 21، ص 284)

·         مصلحت پابرهنه‏ها و گودنشینها و مستضعفین، بر مصلحت قاعدین در منازل و مناسک و متمکنین و مرفهین گریزان از جبهه و جهاد و تقوا و نظام اسلامى مقدم باشد و نسل به نسل و سینه به سینه شرافت و اعتبار پیشتازان این نهضت مقدس و جنگ فقر و غنا محفوظ بماند.

(صحیفه امام ، ج20 ، ص333)

·         امروز جنگ حق و باطل، جنگ فقر و غنا، جنگ استضعاف و استکبار، و جنگ پابرهنه‏ها و مرفهین بى‏درد شروع شده است. و من دست و بازوى همه عزیزانى که در سراسر جهان کوله بار مبارزه را بر دوش گرفته‏اند و عزم جهاد در راه خدا و اعتلاى عزت مسلمین را نموده‏اند مى‏بوسم‏.

(صحیفه امام، ج21، ص 85)


 امام خمینی در تحلیل دفاع مقدس یک چارچوب کلی به دست می‌دهد که شامل چند مضمون کلیدی ودو گانه‌ی محوری است.  این چارچوب نظری در وهله‌ی اول امکان قابل توجهی برای درک دفاع مقدس فراهم آورده و در ادامه بستری کارآمد برای بازتولید آن است.

این یادداشت در صدد است ضمن مرور این نقاط محوری، تأکیدی داشته باشد بر هویتِ اجتماعیِ فراموش شده‌یِ دفاع مقدس در اندیشه‌ی امام خمینی.

۱ نظر ۰۳ مهر ۹۵ ، ۱۸:۰۸
مجتبی نامخواه

فرمت PDF جهت مطالعه در موبایل

جزوات خط امام

امسال تابستان توفیق داشتم در چند برنامه صحیفه‌خوانی شرکت کنم. از جمله در حلقه‌ی جمعی از فعالان فرهنگی استان بوشهر شرکت کرده و مباحثاتی درباره‌ی خط امام خمینی داشتم. دوستان سایت مستضعفین تی‌وی که برگزار کننده‌ی این دوره بودند سلیقه به خرج داده و زحمت کشیدند و جزوات و مطالب جانبی کلاس را به صورت جزواتی قابل مطالعه در موبایل درآوردند. در این‌جا این ده جزوه جهت نقد و نظر دیگران بازنشر می‌شود.

تحریفِ تحریف امام

امام خمینی؛ اسلام ناب-اسلام آمریکایی

تاریخچه نظریه اسلام ناب-اسلام آمریکایی

ظهور انسان جدید و بت‌شکنی فکری

امام خمینی؛ انتظار و ضد انتظار

امام خمینی و دوگانه اسلام ناب-اسلام آمریکایی

انقلاب‌های بیداری اسلامی و تجربه نظری و عملی انقلاب اسلامی

هیئت و انقلاب اسلامی

نظریه پیشرفت امام خمینی

فهم بی‌واسطه از امام خمینی و دوره وصیت


۰ نظر ۳۱ شهریور ۹۵ ، ۱۶:۱۴
مجتبی نامخواه

انتشار  مقاله‌ی نظریه انقلاب امام خمینی در مجله‌ی اندیشه سیاسی در اسلام

مقاله نظریه انقلاب امام خمینی در مجله اندیشه سیاسی در اسلام

این مقاله که «همایش بین‌المللی گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی و جهان معاصر » ارائه شده (+)، به دیدگاهی می‌پردازد که امام خمینی در خلال تحلیل انقلاب اسلامی ایران، درباره‌ی یک انقلاب اجتماعی می‌پروراند.

دریافت PDF مقاله از سایت مجله

متن کامل مقاله PDF دریافت فایل

۰ نظر ۳۱ شهریور ۹۵ ، ۱۴:۵۱
مجتبی نامخواه