طبقه سه

چندی پیش در چارچوب طرح مدرسه انقلاب اسلامی با حضور جمعی از طلاب مدرسه علمیه امام باقر علیه السلام قم بحثی با عنوان «اندیشه اجتماعی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای» داشتم که شش جلسه از آن به بازخوانی کتاب مهم طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن گذشت.

ابتدا بنا نبود این جلسات انتشار عمومی بیابد. تصور نمی‌کردم این جلسات یا دست کم انتشارشان چندان مفید باشند چرا که به واسطه برگزاری در ترم سوم طرح مدرسه انقلاب عطف‌های زیادی به مباحث سابق داشته و کمی مبهم می‌نمود. گویا دوستان بزرگوار نظر دیگری داشتند و حالا که در فضای تلگرام منتشر شده، لینک آن مباحث را در اینجا قرار می‌دهم به آن امید که به درد کسی بخورد؛ ان شاءالله.

در حاشیه پیشنهاد یک تحلیل در پیام رهبر انقلاب در تجلیل از آتش‌نشانان

پیام اخیر رهبر انقلاب درباره‌ی آتش‌نشانان۱، در کنار تسلیت و تجلیل، با پیشنهاد یک تحلیل همراه بود: «خانواده‌های داغدار و همه‌ی ملت ایران به این عزم و شهامت برخاسته از ایمان ببالند و صاحب‌نظران، این پدیده را در تحلیل‌ها و محاسبات خود درباره‌ی ایران و ایرانی مؤمن به حساب آورند.»

پدیده‌ی انسان «ایرانی مؤمن» و «عزم» و «شجاعت» ش که این روزها در آتش‌نشانانِ شهید بروز و ظهور یافته موضوع کمتر تحلیل‌شده‌ای است. موضوعی که به معنای واقعی، یک «پدیده» و استثناء است. همین خلاف‌آمدِ عادت بودن است که به روایت کنش آتش‌نشانان ایرانی ارزش خبری «بداعت»۲ بخشیده، به آن بُرد خبری داده و هم‌دردی آتش‌نشانانی از سراسر جهان را برانگیخته است. در آموزش‌های کلاسیک به آتش‌نشانان می‌آموزند نجات جان آتش‌نشان بر جان مردم اولویت دارد. از این‌رو آتش‌نشانِ جهان بیش‌تر از دیگران، عظمت این عزم و شهامت را شهادت می‌دهند.

 *یادداشت منتشر شده در بخش دیگران سایت khamenei.ir (اینجا)

دیدار فعالان و برگزیدگان جشنواره عمار با رهبر انقلاب را می‌توان به مثابه دیدار با «خود» دانست: دیداری که در آن جشنواره عمار با فلسفه مجسم خود مواجه شده و افق‌های تازه‌ای پیش روی خود می‌یابد. آیا جشنواره عمار همچنان عمار است؟‌ آیا توانسته به استلزامات عماربودن خود پایبند باشد؟ آیا جشنواره عمار از خود بیگانه نشده است؟ اگر در پی پاسخ به چنین پرسش‌هایی باشیم، بازخوانی دیدار اهالی جشنواره عمار با رهبر انقلاب معیارهای قابل توجهی برای تفکر به دست می‌دهد.

چه بسیارند جشن‌ها، جشنواره‌ها و رویدادهایی که به واسطه‌ی انقلاب اسلامی متولد شده و حتی به نشانه‌هایی متناسب با آن نام‌گذاری شده‌اند؛ اما اکنون و در آستانه‌ی چهل‌سالگی، جز اسمی که گاه زائد و در معرض زوال می‌نماید، هیچ ارتباطی روشنی با فلسفه‌ی تأسیسی خود ندارند. عمار در آستانه‌ی هفت‌سالگی اگرچه نسبت به دیگر هم‌قطاران خود، سهم بیشتری از درکِ انقلاب اسلامی دارد اما نباید از نظر دور داشت که عمار، در وضع و دوره‌ی کنونی بیشتر از هر چیز به نهالی‌نو می‌ماند که به پروراندن خویش سخت نیازمند است. نیازمند آن است که همواره و در گام به گام حرکت خود، به خود بیاندیشد و برای خود و عقبه‌ی اجتماعی امیدوار به خود، استدلال کند که چرا چشم‌انداز سه- چهار دهه پس از این، از نظر ربط به انقلاب اسلامی، مانند برخی جشنواره‌های رسمی موجود نخواهد بود. همین نیاز است که ما را همواره و پس از گذشت چندین سال به بازخوانی آن دیدار فرا می‌خواند.

در حال حاضر انقلاب اسلامی در شرایطی قرار گرفته که تلاش آیت‌الله خامنه‌ای برای «استدلال پیرامون استکبارستیزی بر مبنای قرآن»، «نقد تفسیرسازشکارانه از سنت» و «بازخوانی تجربه‌ی تاریخی مواجهه با استکبار» اوج گرفته است. توجهات اخیر رهبری به قرآن و سنت به مثابه خاستگاه اندیشه‌ی ضد استکباری به طور ضمنی حامل یک تذکر و دعوت است: در دورانی که در سایه‌ی سهل‌اندیش‌ها، تئوری‌سازان علیه استقلالحیاتی مجدد یافته‌اند، لازم است متون اصیل دینی خاستگاه و راهنمای نظریه‌پردازی‌های ضد استکباری و استقلال‌طلبانه باشد. کرسی‌های فقه و اخلاق و فلسفه و عرفان، طلایه‌داران تفسیر و ترویج کتاب و سنت «نمی‌توانند» نسبت به این مطالبه بی‌تفاوت و لابشرط باشند.

 روش‌شناسی نظریه‌ی حضرت‌آیت‌الله خامنه‌ای در تحلیل سیره اهل بیت^{(علیه السلام)} /جلسه سوم

صورت‌بندی سیره اهل بیت(علیهم السلام) در چارچوب دوگانه‌ی نهضت و نظام

با تأکید بر دیدگاه حضرت آیت الله خامنه‌ای/ جلسه اول و دوم

*این متن چکیده مباحث ارائه شده طی سه جلسه حلقه مطالعه سیره معصومین(^{(علیه‌السلام)}) با محوریت کتاب «انسان 250 ساله» است که در چارچوب ترم مقدماتی برنامه‌ی مطالعاتی- آموزشی مدرسه انقلاب اسلامی در برخی از مدارس علمیه شهر مقدس قم ارائه شده است.

انسان انقلابی، علی‌رغم پایبندی و پافشاری بر ارزش‌های انقلابی خود، با کسانی که نظری غیر از نظر او دارند، با کسانی که کارهایی انجام می‌دهند که به نظر او اشتباه است، کاملاً روادار است. به رفتار آن‌ها نقد دارد، ولی این نقد، او را از مسیر انصاف خارج نمی‌کند. انسان انقلابی به اسم انقلابی‌گری به دیگر مؤمنین به انقلاب که مانند او فکر نمی‌کنند، اهانت نمی‌کند، موجب ایذاء آن‌ها نمی‌شود و به اسم انقلابی‌گری، امنیت روانی بخشی از مردم را سلب نمی‌کند و اخلاق را زیر پا نمی‌گذارد.

بر اساس «نظریه‌ انسان 250 ساله» (تحلیل سیره اهل‌بیت^{(علیه‌السلام)} از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای) اهل‌بیت(ع) همواره در حال «مبارزه‌ی سیاسی حاد» بوده‌اند. بر این اساس می‌توان دوران حیات طیبه ائمه هدی^{(علیهم السلام)} را بر حسب «موفقیت ظاهری در این مبارزه و تشکیل حکومت» یا «عدم کسب این پیروزی اجتماعی و ظاهری»، به دورازه دوره تقسیم‌بندی نمود. این دوره‌ها را قرار داشتن در موضع نهضت یا نظام، هم‌چنین موضع و شرایط متفاوت‌ نهضت اهل بیت^{(علیه السلام)} نسبت به نظام‌های حاکم از هم متمایز می‌کند.

1395/01/04

معنای متفاوت نوروز از منظر رهبر انقلاب

 نوروز در دو سطح تحلیل

موضوع این نوشتار پرسش از چگونگی تحلیل نوروز در ساحت تفکر انقلاب اسلامی با محوریت اندیشه‌ی حضرت‌ آیت‌الله خامنه‌ای است. این بررسی در وهله‌ی اول در پی بازشناسی تحلیل نوروز از خاستگاه و در انقلاب اسلامی ایران است و بر فرصت اجتماعی- انسانی‌ تأکید دارد که سنت نوروز به دست می‌دهد. در سطح کلان‌تر اما می‌توان این تحلیل را  به مثابه‌ی یک نشانه/ الگو در تحلیل‌های هویتی و نسبت «اسلام» و «انقلاب» با امر ملی (و سنت‌های ملی) یا «ایران» در نظر گرفت.

 

مناسبات اسلام و ایران یکی از مهم‌ترین مسأله‌های هویتی یک و نیم سده‌ی اخیر جامعه‌ی ایرانی بوده است. معادله‌ای که از حدود نیم سده پیش با افزوده شدن متغیر انقلاب وجوه بدیع و متمایزی یافته است. معادله‌ای که حل آن ظرفیتی ذوابعاد را در سطوح هویتی تثبیت می‌کند و عدم حل آن چندپارگی هویتی را در پی خواهد داشت.

---

* یادداشت منتشر شده در سایت kHAMENEI.IR ؛ بخش دیگران (اینجا)
- در همین رابطه ن.ک به یادداشت:
تأملی بر جایگاه نام‌گذاری سال‌ها از منظر خط‌مشی‌گذاری عمومی در جمهوری اسلامی: نام گذاری به مثابه سیاست‌گذاری
 درباره موضوعات دیگر در اندیشه‌ی اجتماعی رهبر انقلاب:
- تحلیلی اجتماعی بر مسأله‌ی محیط زیست
- سیاست‌گذاری عمومی
- تاریخ نظریه اسلام ناب - اسلام ‌آمریکایی
- بازخوانی منظومه فکری امام خمینی

1393/12/20

 یادداشت منتشر شده در سایت KHAMENEI.IR (اینجا)

| یادداشت |

حق محیط زیست، آگاهی و قضاوت‌های مردم‬‌

انقلاب اسلامی ایران براساس نگره‌ای مشخص به جامعه‌ و تحولات آن شکل گرفته و به پیروزی رسیده است. هرچند این نگاه تا حدودی غیرمدون است، اما با تمام تنوع و تکثری که دارد، در شرح‌های مختلف متفکرین انقلاب بازتاب یافته و از وحدتی انگاره‌ای برخوردار است. این اندیشه که می‌توان از آن به «نظریه‌ی اجتماعی انقلاب اسلامی» یاد کرد، کم‌وبیش مهم‌ترین مسائل حیات اجتماعی را مورد بررسی قرار داده است. یکی از مهم‌ترین مسائلی که از منظر این تفکر و متفکرینش تبیین و تشریح خاصی یافته، مسئله‌ی «محیط‌زیست» و چالش‌های این حوزه است.

انقلاب اسلامی فرزند زمانه‌ی مدرن نیست و اساساً آمده تا زاینده‌ی زمانه‌ی دیگری باشد. با این همه، خود در زمانه‌ای متولد شده که محیط‌زیست یکی از بحران‌های اساس آن است. پیوند محیط‌زیست و زیست اجتماعی انسان‌ها، زمینه‌ها و پیامدهای چالش‌های محیط‌زیست را به مسئله‌ا‌ی اجتماعی تبدیل کرده است. نظریه‌‌ی اجتماعی‌ای که انقلاب اسلامی پیش می‌کشد، در این‌باره‌ حرف‌هایی جدی، اما همچنان ناشنیده دارد. این یادداشت می‌کوشد در حد توان، این حرف‌ها را پژواک دهد.

یادداشت منتشر شده در بخش دیگران سایت khamenei.ir (اینجا)

1393/10/03

| یادداشت |

نظریه اسلام‌ ناب-اسلام آمریکایی، از امام خمینی تا رهبر انقلاب

«نظریه‌ی اسلام ناب-اسلام آمریکایی» اگرچه در ابتدا از سوی امام خمینیرحمه‌اللهطرح شد، اما بعد از ایشان، توسط رهبر انقلاب نیز ادامه یافت و تعاریف و جنبه‌های بیشتری نیز به آن افزوده شد. برای مثال، رهبر انقلاب درپیام حج امسال خود، سه مسئله‌ی کلیدی جهان اسلام را «اتحاد مسلمانان»، «مسئله‌ی فلسطین» و «مسئله‌ی درک تفاوت اسلام‌ ناب-اسلام آمریکایی» معرفی کردند. در این میان، دو مسئله‌ی اتحاد جهان اسلام و مسئله‌ی فلسطین، همواره تا حدودی در ذهن و زبان نخبگان امت مطرح بوده‌، اما به نظر می‌رسد مسئله‌ی سوم آن‌چنان‌که باید، ضریب نگرفته و مورد توجه قرار نگرفته است. حال آنکه امروزه با تحولات شگرفی که در منطقه حادث شده، اهمیت پرداختن به این مسئله‌ صدچندان شده است. یادداشت زیر تلاش می‌کند تا به‌عنوان گام نخست، تکوین این نظریه و ادوار تاریخی آن را در کلام امام خمینیرحمه‌اللهو رهبر انقلاب، مورد بررسی قرار دهد.

طبقه سه - درآمدی بر سیاست‌گذاری عمومی حضرت آیت الله خامنه ای در جمهوری اسلامی+ PDFدرآمدی بر سیاست‌گذاری عمومی حضرت آیت الله خامنه ای در جمهوری اسلامی+ PDF

سیاست‌گذاری عمومی در جمهوری اسلامی

متن ضمیمه، تحقیقی مقدماتی است که درباره سیاست‌گذاری عمومی حضرت آیت الله خامنه ای داشته‌ام؛ و بخشی از  طرحی کلان‌تر درباره‌ی سیاست‌گذاری عمومی در جمهوری اسلامی. این بخش را اندیشکده برهان در قالب یک کتاب الکترونیکی منتشر کرده است.

لینک صفحه دانلود کتاب در سایت برهان

http://borhan.ir/Images/News/AtachFile/11-6-1393/FILE635452646738252918.pdf

×××

لینک دریافت مستقیم جزوه سیاق حکمرانی فقیه

چکیده:

مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران سیاست‌گذاری‌های کلی نظام جمهوری اسلامی از وظایف و اختیارات رهبری است. مسئولیتی که دو نیم دهه است حضرت‌آیت‌الله خامنه‌ای آن را انجام می‌دهند. انچه در فایل ضمیه مطالعه می نمایید، برای بررسی سیاست‌گذاری‌هایی که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دوران رهبری‌شان داشته‌اند، یک پیش‌درآمد کلی و تا حدی روش شناسانه را ارائه می نماید. این‌که چگونه سیاست‌‌گذاری‌هایی که معظم له در دو و نیم دهه‌ی اخیر داشته‌اند درتداوم انقلاب اسلامی و تعالی جامعه یا در پاسخ به مشکلات اجتماعی تأثیر گذاشته است. در این زمینه می‌توان این چنین استدلال کرد که بهتر است میان دو دسته سیاست‌گذاری‌های رهبری انقلاب تمیز قائل شد: سیاستگذاری‌های رسمی در چارچوب دولت/ملت که با عاملیت اجرایی نهادهای عمومی دنبال می‌شوند و سیاست‌های غیررسمی در چارچوب امت/ امامت که به شکل‌دهی توان عمومی جامعه برای حل مشکلات اجتماعی می‌پردازد. در فایل ضمیمه پژوهشی پیش رو است که برتحلیل دسته‌ی دوم این سیاست‌گذاری‌ها متمرکز خواهد بود.