طبقه سه

یادداشتی شفاهی در حاشیه اکران «زیباتر از زندگی» و تقدیر از خانم شاه‌حسینی

تقدیر از کارگردان «زیباتر از زندگی» دلایلی دارد که در اینجا به صورت گذرا به آن­ها اشاره می­ شود:

اول این­که سینمای خانم شاه­ حسینی نگاهی انسانی به مقوله­ ی جنگ دارد، نه یک نگاه ماشینی و مکانیکی. در سینمای خانم شاه­ حسینی این انسان است که برجسته می­ شود نه ماشین و تانک و نه انفجار. اگر بخواهیم دقیق­ تر حرف بزنیم باید بگوییم در سینمای خانم شاه­ حسینی «انقلاب انسانی» پر رنگ است، تحولات درونی انسان­ ها محور کار است و این ما را به یک درک اصیل از انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و جامعه نزدیک می­ کند.

بّعد دیگر این نگاه انسانی رسیدن به یک زبان بین المللی است. روایت سینمای شاه حسینی از دفاع مقدس با فطرت مشترک میان انسان­ ها مواجه می­ شود و حرف می­ زند، نه با اختصاصات زبانی، نژادی و ملی انسان­ ها. این نگاه می­ تواند در جهان مخاطب خود را پیدا کند و با مخاطب جهانی حرف بزند، هم­چنان که در مورد «شب به خیر فرمانده» اتفاق افتاد. البته آسیبِ رهزنی که ممکن است درباره­ ی این ویژگی، مولفه و مزیت نسبی سینمای خانم شاه­ حسینی بیفتد این است که این نگاه انسانی، اختصاصاتِ انسان انقلاب اسلامی و رزمنده­ ی دفاع مقدس ما را که در پرتو ایمان روی داد و چیزی به گنجینه­ ی رفتارهای عالی  انسانی در جهان افرزود را نبیند و صرفا بخواهد مشترکات انسانی دفاع واقعا مقدس ما را با دیگر جنگ­ ها و انسان­ ها به تصویر بکشد. و باید از این بابت مراقب بود.

مسئله­ ی دیگری که سینمای خانم شاه­ حسینی را متمایز می­ کند این است که ایشان بر اساس یک درک انضمامی از جنگ و در پی یک روایت پیوسته از آن فیلم می­ سازند. یعنی هم خودشان حضور و سلوک شخصی در جنگ داشته­ اند و هم در روایت این حضور را گسسته از  جامعه­ و جغرافیایِ بستر رویدادن­ شان روایت نمی­ کنند. کارهای خانم شاه­ حسینی در خود منطقه فیلم برداری می­ شود و در آن­ ها جغرافیا و جامعه­ ی دفاع مقدس پر رنگ است.

از این­جاست که می­ رسیم به مؤلفه­ ای که تا حدود زیادی فلسفه­ ی این تقدیر را شکل داده است. سینمای خانم شاه­ حسینی با این ویژگی­ ها یعنی: نگاه انسانی و فهم انقلاب انسانی، درک انضمامی و روایت پیوسته، به درک بهتری از حقیقت می­ رسد، درکی که باعث می­ شود بسیاری از واقعیات را بهتر و بیشتر ببینند، واقعیاتی که ممکن دیگران اصلا ندیده باشند. قبلا اشاره شد که یکی از این­ واقعیت­ ها دیدن نقش گروه «چهل شاهد» در متن و بطن جنگ است؛ و اما امروز که ما به پاسداشت یکی دیگر از واقعیت­هایی می­ نشینیم که در سینمای خانم شاه­ حسینی به خوبی دیده ­می­ شود و  بازنمایی می­ شود: خوزستان.

سینمای شاه­ حسینی دین خود را به خوزستان ادا کرده  و ما از خانم شاه­ حسینی تقدیر می کنیم بابت بازنمایی تصویر خوزستان و بازنمایی بسیاری از واقعیت­ های مظلوم آن، مانند نقش زن خوزستانی در شکل­ دهی به جامعه­ و زندگی اجتماعی در خلال سال­ های دشوار دفاع مقدس.

*مدت­ها بود دوستان در مؤسسه «رسانه بیداری» در پی آن بودند تا زمینه­ ی اکران «زیباتر از زندگی» - آخرین ساخته سینمایی خانم شاه حسینی که به برشی از زندگی شهید علم­ الهدی می­ پردازد- را در اهواز فراهم کنند. این فیلم در حال حاضر در حال اکران است اما نه به صورت سراسری، که فقط در شهرهایی که تقاضا وجود داشته باشد! هزینه­ ی مختصری که برای حق بخش این کار لازم بود، جور نمی­ شد. 16 آذر نشد، 16 دی هم نشد تا کار به شب­ گذشته و بهانه­ ی خوبی به نام جشنواره عمار رسید. اکران زیباتر از زندگی با اختتامیه­ ی جشنواره عمار، تقدیر از خانم شاه­ حسینی و استقبال چشمگیر مخاطبان همراه بود. این یادداشت شفاهی  زمینه­ ها و منطق این تقدیر را شرح می­ دهد.