طبقه سه

بایگانی نوشته‌هایم در شبکه‌های اجتماعی

نقد تجدد، با آن‌که یکی از مهم‌ترین، پویاترین و پیشروترین ایده/پروژه‌های تفکر اسلامی معاصر است، گاهی به کژراهه‌هایی نیز ختم شده است. دو مورد از مهم ترین شان، یکی عبارت است از برآمدن جماعتی #نیمه_سواد و مدعی تحول در همه چیز؛ و آسیب دیگر  هم محرومیت از متفکران اورجینالی همچون اقبال است؛ که با کلیشه‌هایی درباب سنت/تجدد، آرام آرام طرد و فراموش می‌شوند. این طرد بیش و پیش از هر چیز سطح تفکر را در میان ما تقلیل می‌دهد و جماعتی از «منبری‌ها و مداحان محترم» یا «شارلاتان‌های معرکه بگیر» یا «امنیتی‌های بفرموده بنویس» و یا حداکثر مشتی از همان «نیمه سواد»ها را تبدیل می‌کند به مرجع‌های فکری.
دیروز مطهری‌ها در روز اربعین در تحلیل و تجلیل پروژه فکری اقبال لاهوری سخنرانی می کردند و امروز در اثر تفوق نسبی چهار تیپ فوق، بسیاری از اهالی اربعین و انقلاب حتی نامی هم از اقبال و امثال  نشنیده‌اند.
مسئله اقبال به خودی خود خیلی مهم است؛ نقش میان‌فرهنگی و نقش محوری آن برای احیای نگاه به شرق خیلی مهم است؛ مهم‌تر اما این است که افول ستاره بخت اقبال در میان ما نشانه‌ای است از افول پرسش «چه باید کرد؟» و فرود پروژه «بازسازی اندیشه دینی»؛ و اغلب جایگزینی با مشتی جزمیات خطابی.
پ.ن:
🔻دو دوست خوبم منبع خوب و خبر خوبی درباره اقبال لاهوری کار کردند؛ در صفحات‌شان بخوانید(در تصویر آخر تگ شان کردم). من که خواندم متوجه شدم در تقویم روزی داریم به نام اقبال.

🔻تصویر ۱ تمبر یادبود اقبال، مربوط به سال ۱۳۷۶، یکی از نخستین تصاویر ذهنی من است از اقبال.
🔻تصاویر ۲ تا ۵، کتاب/محورهای خوبی هستند برای بازشناسی پروژه فکری اقبال لاهوری؛ علاوه بر سخنرانی‌ شهید مطهری که در کتاب احیای فکری دینی آمده و سخنرانی رهبر انقلاب در سال ۱۳۶۴ ؛ سر جمع ۱۲۰۰ صفحه می شوند و حجم زیادی نیست برای آشنایی با جهان اقبال؛ اشعار خودش هم اغلب فارسی هستند و روان و در دسترس.
تصویر ۶ و ۷ داخل و بیرون مزار اقبال است در لاهور. برای زائران پاکستانی، مزار اقبال حالتی شبه مقدس داشت. در تصویر ۸ شعری از فرزند اقبال را می‌بینیم؛ آن قدر محترم است  که در حاشیه محراب (تصویر ۹) مسجدِ آرامگاهِ یکی از بزرگان صوفیه در پاک بطن آمده است.
🔻تصویر ۱۰ هم  نشان "مؤسسه نظریه پاکستان"، یک مؤسسه غیردولتی در زمینه مطالعه و ترویج نهضت استقلال پاکستان که دو مرجع هویت فرهنگی و سیاسی پاکستان را معرفی می کند: اقبال لاهوری در کنار محمدعلی جناح.
https://www.instagram.com/p/CHZkOI5hUBq/?igshid=bhmv9s8mfp55