کسی نیست بپرسد اجرای سیاست‌های تعدیل چه نتایجی را در پی داشته است؟
دریافت
حجم: 7.62 مگابایت
توضیحات: ارائه بحث در بررسی پیامدهای اجتماعی سیاست‌های تعدیل اقتصادی دولت
حجت‌الاسلام مجتبی نامخواه مدیر کارگروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) به عنوان آخرین کارشناس این برنامه که معتقد است سیاست‌های اقتصادی چیز جدیدی نیست و در دهه هفتاد اجرا شده و قربانی آن هم جامعه در فضاهای مختلف بوده است، پاسخ سازمان مدیریت به نامه اقتصاددان‌ها را مورد اشاره قرار داد و گفت: در این متن تأکید شده که جریان اصلی علم اقتصاد اساس اصلاحات ساختاری است که دولت دنبال می‌کند.
وی با طرح چند سئوال در مقابل این متن مکتوب پرسید: آیا اساس اصلاحات یا مداخلاتی که دولت سابق داشت غیر از جریان اصلی علم اقتصاد بوده است؟ آیا آنچه دولت نهم و دهم انجام می‌داد و فرایندی که در حوزه تعدیل یارانه پیش برد غیر از جریان اصلی علم اقتصاد بوده است؟ در دولت موسوم به اصلاحات آیا چیزی غیر از جریان علم اقتصاد مبنای اصلاحات بوده است؟ یا در دوره جنگ یا دولت دوم آقای میرحسین موسوی؟
مدیر کارگروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) افزود: یک سئوال فرعی این است که این جریان اصلی کیست و چیست که سه دهه فرمان سیاست‌گذاری را در دست دارد؟ نه تنها سیاست‌گذاری اقتصادی، در بسیاری موارد پیش آمده که ما به مسائل اجتماعی هم پاسخ اقتصادی داده‌ایم.
وی گفت: مسئله‌های مختلف که پاسخ‌های تعدیلی می‌گیرند در این سه دهه ثابت بوده است، آیا این سیاست‌ها منتهی به کاهش تبعیض شده یا تبعیض را افزایش داده است؟ در این بیانیه می‌گوید که آموزه‌های جریان اصلی اقتصاد تبعیض را کاهش می‌دهد، آیا کاهش داده است؟ موج اخیر تعدیل که می‌گفتند برای مقابله با رانت‌ها و برای تقویت دهک پایین است، چه کسی یا گروهی را تقویت کرد؟ کسانی که انبار کارتن روغن و برنج داشتند، یا طبقه واسط توزیع یا طبقات پایین مزدبگیر تقویت شدند؟
حجت‌الاسلام نامخواه با بیان اینکه این سیاست‌ها اجرا می‌شود و کسی هم نیست که بپرسد اجرای این سیاست چه نتایجی را در پی داشته است؟ یادآور شد: ما با یک گردن نگیری اجتماعی مواجه هستیم که این گردن نگیر بودن جنبه فکری و معرفتی دارد.
وی با اشاره به کتاب موج دوم انقلاب دکتر محسن رضایی، گفت: یکی از ویژگی‌های جریان اصلی علم اقتصاد مورد استناد سازمان مدیریت این است که اگر یک برنامه خوب نتایج خوبی نداشته باشد به اندازه کافی لیبرال نبوده است؛ بنابراین با دولتی مواجه هستیم که معاون اقتصادی آن به جمهوری اسلامی پیشنهاد می‌دهد که معجزه شیلی را در پیش بگیرد و آن اتفاقی که تاچر در انگلستان 1979 رقم زده است را دنبال کند.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: وقتی دولت بعد از جنگ سیاست‌های حذف یارانه را در پیش می‌گیرد اسم آن را تعدیل می‌گذاریم اما اسم این تعدیل نیست، پس باید روشن کنیم که مرز تعدیل چیست؟ جایی که دولت از خدمات خود می‌کاهد اما جبران نمی‌کند.
وی با بیان اینکه سه زمینه اجتماعی هم فاز سیاست‌های تعدیلی را تمهید می‌کنند، ادامه داد: بعد از جنگ 10 سال است که سرمایه‌گذاری عمرانی نشده و بسیاری از زیرساخت‌ها نابود شده‌اند و ناچار از تعدیل هستیم، بعد در شرایط مختلف یک درآمد اقتصادی خوب در دولت نهم و دهم داریم و راه آن تعدیل است و در شرایط حال حاضر نیز یک تورم سه ساله چهل درصد و یک رشد وحشتناک فقر داریم و سی درصد جامعه زیر خط فقر رفته‌اند و سقوط مستمر ارزش پول ملی اتفاق افتاده است.
حجت‌الاسلام نامخواه با بیان اینکه وقتی از جریان اصلی علم اقتصاد که آموزش‌هایش اصلاحات ساختاری دولت حاضر است می‌پرسیم چه کار کنیم؟ می‌گوید تعدیل کن، تصریح کرد: ضعف مسئله در علم و جامعه وجود دارد یعنی وقتی مسئله جامعه از جنس تعدیل نیست طبقات نمی‌توانند صدای خود را به سیاست‌گذار برسانند و مسئله و صدای خود را در عرصه سیاسی مطرح کنند.
وی با بیان اینکه وقتی دولت با ایده محرومان و مستضعفان بالا می‌آید اما دقیقا سیاست تعدیلی را دنبال می‌کند، یعنی مسئله طرح نشده است، پیش‌بینی کرد که اواخر سال آینده و حداکثر در سال 1402 طرح تعدیلی در حوزه سوخت رقم خواهد خورد و نام این تعدیل را هم اصلاحات ساختاری خواهند گذاشت که باید پاسخ داد اگر اصلاح ساختاری است چرا هر چند سال یکبار مطرح می‌شود.
مدیر کارگروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) تأکید کرد: دولت‌ها و سیاست‌مداران می‌آیند و می‌روند و در سطح سیاسی گفتارهای مختلفی ارائه می‌شود اما یک سیاست ثابتی دنبال می‌شود که تصویری از مسئله اصلی جامعه ندارد، علم اجتماعی نمی‌تواند این مسئله را به او بدهد و جامعه هم نمی‌تواند این مسئله را برای او مطرح کند.
حجت‌الاسلام نامخواه با بیان اینکه چرخه سیاست‌گذاری معیوب است، از تدوین خط مشی، اجرا و ارزیابی به عنوان چرخه سیاست‌گذاری نام برد و گفت: ما با سیاست‌هایی مواجه هستیم که توسط آموزه‌های جریان اصلی علم اقتصاد تدوین و توسط دولت‌مردان مختلف اجرا می‌شود اما هیچ‌وقت ارزیابی نمی‌شود.
وی با تأکید بر اینکه هرچقدر سیاست‌های تعدیلی اجرا شود در آینده نهاد مسئله بیش از پیش تضعیف شده و دولت بیش از پیش به سمت اجرای سیاست‌های تعدیلی در کالاهای بسیار استراتژیک‌تر می‌رود، خاطرنشان کرد: سیاست تعدیلی در آینده جامعه را به سمتی می‌برد که صدای فرودستان بیش از پیش شنیده و نهاد ارزیابی خط مشی در جامعه تضعیف خواهد شد و نتیجه آن در کاهش مشارکت در انتخاب‌ها رخ خواهد داد.