طبقه سه

حاشیه بر کتاب «انقلاب نقش‌ها»

بایگانی نوشته‌هایم در شبکه‌های اجتماعی

🔻نگاه به انقلاب اسلامی از منظر امام خمینی به ما می‌گوید پیش از وقوع انقلاب اسلامی، یک انقلاب انسانی روی داده و انسان جدیدی خلق شده است. این انسان که می‌توانیم آن را #انسان_انقلابی بنامیم، در پی راه‌هایی است برای بسط جهان فکری خود و #جامعه‌پذیری بر اساس آن؛ همچنان که در پی یافتن راه‌های بیشتر به به #امر_اجتماعی.
.
🔻#تئاتر برای او یکی از امکان‌های رسیدن به این دو هدف است. تئاتر برای انسان انقلاب، از یک سو جنبه پداگوژیک دارد و از سوی دیگر امکانی است که انسان انقلاب برای بازیابی امر اجتماعی، مشتاقانه به سوی آن می‌رود.
در حوزه محتوایی نیز انسان انقلاب با تئاتر، به رهیافت‌های بدیعی در طرح مضامین مذهبی  دست می‌یابد. اگر چه راه‌یافتن مضامین مذهبی در نمایش‌ها و نمایش‌نامه‌ها در تداوم ایده‌ها و گفتمان‌های فکری ایام انقلاب اسلامی است اما ظرفیت‌های تعزیه، امکان‌های جدیدی برای طرح مضامین مذهبی تاریخی به انسان انقلاب داده است که به نوعی بر فضای فکری هم تأثیر می‌گذارد.
.
🔻مطالب بالا، البته کم و بیش مضامینی کشف شده درباره تئاتر انقلاب هستند. اگر چه وضعیت ناگوار مطالعات انقلاب، امکان مطالعه تئاتر از منظر انقلاب و برای درک بیشتر انقلاب را به ما نمی‌دهد اما کم و بیش تلاش‌های برای جامعه‌شناسی تئاتر انقلاب در جریان بوده و به نتایجی رسیده است. مروری بر این نتایج اما ما را متوجه جای خالیِ مطالعه و روایت دگرگونی انسانیِ انقلاب در تئاتر می‌کند.
.
🔻در این میان اهمیت کتاب «#انقلاب_نقش‌ها» این است که در یک روایت جزئی و انسانی، انکشاف وجوه آموزشی، اجتماعی و دینی تئاتر انقلاب را روایت کرده و نشان می‌دهد.  اگر مطالعه تئاتر انقلاب را در ادامه مطالعه انقلاب اسلامی و در راستای تلاش برای درک انسان انقلاب اسلامی ببینیم، «انقلاب نقش‌ها» منبع مهمی برای این مطالعه است. انقلاب اسلامی، علاوه بر یک انقلاب سیاسی اجتماعی در بیرون، یک انقلاب در درون انسان‌ها و به تبع در هویت و آن‌گاه در نقش‌های اجتماعی‌شان نیز هست. تئاتر انقلاب بازتابی از انقلابِ انسان‌ها و نقش‌هاست و «انقلاب نقش‌ها» روایتی است از این بازتاب.
[این نوشته تکمله‌ای دارد که در پست بعدی خواهد آمد و تفصیلی دارد که در فرصتی مقتضی بدان خواهیم پرداخت.]

 🔸انقلاب نقش‌ها؛ خاطرات شفاهی محمد ملتجی، از مجموعه تاریخ شفاهی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی: هنرهای نمایشی انقلاب، نشر معارف، 1396.
#مجتبی_نامخواه
#معرفی_کتاب
به نقل از جامعه گردی @social_reserch
https://www.instagram.com/p/CLPiBBXB0y3/?igshid=l62ixvmjbw1t