مفاهیم پاد عدالتخواهی
درباره «عدالت‌خوار»؛ تبار، معنا و کاربردها
بایگانی نوشته‌هایم در شبکه‌های اجتماعی
🔻در حال حاضر که بحث از شفافیت بیشتر سیاست‌زده و احساسی است؛ بهتر است صحبت کردن درباره #شفافیت و به خصوص مسئله #شرمندگی بماند برای یک زمان دیگر؛ شاید این طور بهتر باشد.
اما به نظر، دیروز یک روز خاص بود؛ از این جهت «مفهوم عدالت‌خوار» رسماً وارد رتوریک پارلمانی جمهوری اسلامی شد. یک نماینده در جلسه علنی استدلال می‌کرد که طرح شفافیت و غیرعلنی شدن جلسه بحث درباره آن از ترس «عدالت‌خوارها» بوده.
🔻کلمه «عدالت‌خوار» چه تاریخ و تطوری داشته است؟
پاسخ این پرسش از جهت حافظه تاریخی و تبارشناسی نیروهای سیاسی در نسبت با عدالت اهمیت دارد.
تا جایی که من پیدا کردم، این مفهوم را نخستین بار، صبح‌نو که یک روزنامه حامی آقای قالیباف است در تاریخ ۳۰ مهر ۱۳۹۵ در سرمقاله خود به کار برد(تصویر سوم). حدود دو هفته بعد در روز ۱۷ آبان هم خود قالیباف که آن زمان شهردار تهران بود نیز از این مفهوم استفاده کرد (تصویر چهارم). پس از آن و در تمام این مدت نیم دهه اخیر، این مفهوم کم و بیش توسط رسانه‌های نزدیک به جناح اصولگرا به کار برده شده، تا دیروز در مجلس شورای اسلامی هم استفاده کردند (تصویر پنجم).
🔻مفهوم #عدالت‌خوار که در نیم دهه اخیر به طور مستمر در سطوح مختلف توسط سیاست‌مداران، رسانه‌های جناح اصولگرا و هواداران‌شان در شبکه‌های اجتماعی به کار برده شده، در نگاه نخست مفهومی است که این جریان سیاسی برای نقد و تحقیر گونه‌ای از عدالتخواهی به کار می‌برد؛ در واقع اما این مفهوم بازتاب نوع خاصی از نگاه به مقوله «عدالت» و «دیگری»، و نمونه‌ای از امکان‌ها و ابتکارهای رسانه‌ای، اقناعی و انتقادیِ موجود در سطوح مختلف جناح راست است.
ما نیاز داریم به مفهوم #عدالت‌خوار و جناح برسازنده آن بیشتر بیاندیشیم چرا که یک مفهوم استراتژیک در شناخت امکان‌های تئوریک و رتوریکِ بخش مهمی از حاکمانِ امروز و دیروز و فردا و هر روز ماست.
پ.ن:
🔻حاکمیت این سطح و سبک اقناع در رسانه ملی، باعث می‌شود حتی مجری «زاویه» هم برای صداوسیما مسئله باشد!
🔻مسئله «#ادب» یک چالش جدی و واجد ابعاد اعتقادی، سیاسی و اجتماعی متعددی است. هنگامی که عالی‌ترین و رسمی‌ترین سطوح گفتارهای مدیران عالی، نمایندگان مجلس یا سرمقاله روزنامه یک جریان از مفهوم «عدالت‌خوار» برای توصیف منتقدان‌شان بهره ببرند، کاربست لغات محیرالعقول از جانب برخی مداحان و دیگر هواداران این جریان بعید نیست. اخلاق و عدالت مراتب مشکک یک حقیقتند.
🔻تصویر نخست: موش‌های سکه‌خوار، کاظم چلیپا، ۱۳۶۳.
به نقل از جامعه گردی @social_reserch
https://www.instagram.com/p/CK3gDbDB1Py/?igshid=1pec3w4tt0fku